Του Ιωσήφ Παρασκευά, Υποψηφίου Διδάκτορα στο ΕΜΠ
Άλλη μια Κυριακή με την επιλογή να είναι ανοιχτά τα καταστήματα, άλλη μια Κυριακή παράνοιας σε μερικά ΜΜΕ και στα social media. Ευτυχώς βέβαια λιγότερο έντονες αντιδράσεις από τον πρώτο καιρό, αλλά θα ήθελα να εκφράσω μερικές σκέψεις μου, όχι ως οικονομολόγος (που δεν είμαι άλλωστε) αλλά ως ένας πολίτης που αρέσκεται στον ορθολογισμό. Ας ξεκινήσω ανάποδα: Είμαι υπέρ της πλήρους απελευθέρωσης του ωραρίου για όλα τα καταστήματα με την προϋπόθεση ότι φυσικά υπάρχει σεβασμός στα ωράρια των υπαλλήλων. Με άλλα λόγια η κάθε επιχείρηση, μικρή ή μεγάλη, να έχει την δυνατότητα να αποφασίσει μόνη της να ανοίξει τις ώρες που την συμφέρει, χωρίς όμως να ζητάει από τους υπαλλήλους της να δουλεύουν περισσότερο από όσο ορίζεται από τους Νόμους.
Δεν θα αναλύσω το θέμα με τα κλασικά επιχειρήματα ότι τόσα χρόνια σε καφετέριες, εστιατόρια κλπ. δουλεύουν άνθρωποι τις ώρες που υποτίθεται ότι είναι κλειστά τα καταστήματα, ούτε ότι το θέμα του εκκλησιασμού είναι εκτός τόπου και χρόνου (ναι, παραδέξου το εσύ που φωνάζεις, ότι πας μόνο Πάσχα και Χριστούγεννα, άντε και κάνα Γάμο).
Αντεπιχείρημα #1 «Δεν θα ψωνίζει ο κόσμος». Ναι μπορεί να μην ψωνίζει ή και μπορεί να ψωνίζει. Αυτό είναι το ωραίο! Εσύ που έχεις την επιχείρηση, ξέρεις πότε έχει την μεγαλύτερη κίνηση. Αν ο υποψήφιος πελάτης σου έχει κι αυτός δουλειά, τότε ίσως σε συμφέρει να ανοίγεις μια άλλη ώρα που δεν θα έχει αυτός, κι έτσι εσύ δεν θα έχεις λειτουργικά έξοδα για να ανοίγεις τις ώρες που δε σε συμφέρει. Παράδειγμα: Αν έχεις κομμωτήριο και θεωρείς ότι η πελατεία σου κατά κύριο λόγο τα πρωινά δουλεύει, τότε γιατί να μην ανοίγεις από το μεσημέρι και μετά;
Αντεπιχείρημα #2 «Θα αναγκαστούν οι υπάλληλοι να κάνουν υπερωρίες ή και θα τους εκβιάζουν οι καταστηματάρχες». Πάμε πάλι. Οι υπάλληλοι μέσα στην εβδομάδα θα πρέπει να δουλεύουν τόσες ώρες όσες επιτρέπεται από τον Νόμο. Έτσι θα μπορεί να επιλέξει αν π.χ. θα δουλέψει την Κυριακή να μην δουλέψει Δεύτερα και Τρίτη: με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί αυτές τις δύο μέρες να κάνει τα δικά του ψώνια ή δουλειές (όταν ανοίγουν όλα τις ίδιες ώρες, τότε πρέπει να πάρεις άδεια με την ψυχή στο στόμα για να τις κάνεις, σωστά; ). Εξακολουθούμε να μπερδεύουμε 2 διαφορετικά πράγματα: Άλλο το να ανοίγεις το μαγαζί όποτε θες, άλλο να σέβεσαι τους υπαλλήλους σου και τα δικαιώματα τους. Κατανοητό;
Αντεπιχείρημα #3 «Έχουν πλεονέκτημα οι μεγάλες εταιρίες». Το πρόβλημα εδώ, είναι ότι όντως οι μεγάλες εταιρίες μπορούν να προσλάβουν περισσότερο κόσμο (το οποίο μάλλον καλό μου ακούγεται από μια μεριά…) και να είναι πιο ευέλικτοι. Όμως, στην πραγματικότητα το πρόβλημα είναι η κάκιστη επιχειρηματική παιδεία που υπάρχει – προιον ανάμεσα στα άλλα της νοοτροπίας «θέλω-θέση-στο-δημόσιο» και της αριστερίστικης τακτικής να κατηγορούμε όποια λέξη δεν μπορούμε να καταλάβουμε (βασικά εφαρμόσουμε). Όταν ανοίγουν 3-4 μαγαζιά με το ίδιο προιόν ή υπηρεσία, κοντά-κοντά, επειδή είναι της μόδας (βλ. π.χ. frozen yoghurt) και μετά από λίγο καιρό ο δεδομένος αριθμός υποψηφίων πελατών μιας περιοχής για το συγκεκριμένο προιον διασπάται, φυσικό είναι κανένα μαγαζί να μην είναι βιώσιμο. Γιατί δεν έχουμε μάθει να συνεργαζόμαστε και να μοιραζόμαστε το ρίσκο, να έχουμε εμπιστοσύνη και να σεβόμαστε συνεργάτες. Έτσι αντί για 4 μαγαζιά θα μπορούσαν να γίνουν 1 ή 2, ώστε και να μοιραστεί η πελατεία και το ρίσκο καλύτερα, και φυσικά να αυξηθεί η βιωσιμότητα. Κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβουμε ότι το ελληνικό μοντέλο οικογενειακών μικρομάγαζων χωρίς καινοτομία, σε μια παγκόσμια κοινότητα που ο καθένας έχει πρόσβαση σε ένα σωρό πράγματα μέσω internet, ή μαθαίνει για υπηρεσίες/καταστήματα που είναι λίγο παρακάτω από το σπίτι του, δεν είναι βιώσιμο.
Τέλος υπάρχει και η ad hominem επιχειρηματολογία «εσύ το λες που δεν δουλεύεις σε κατάστημα και (τώρα που γράφονται οι γραμμές) είσαι φοιτητής». Επειδή δυστυχώς το έχω ακούσει, για το πρώτο σκέλος θα έλεγα ότι όποιος δεν έχει δουλέψει πραγματικά ως Ελ. Επαγγελματίας χωρίς ωράριο, που πρέπει να είσαι απίκο ανά πάσα στιγμή δεν μπορεί να το λέει, και για το δεύτερο σκέλος απλά αξίζει κάνεις να δει αυτό (http://www.kathemera.gr/2014/02/147282/η-λάθος-νοοτροπία-των-ελλήνων-απέναντ/).