Στόχος αυτού του άρθρου δεν είναι να σχολιάσει το γεγονός ότι καθημερινά άνθρωποι στον κόσμο βάζουν τέλος στη ζωή τους και ακόμα περισσότερο στην χώρα μας εξαιτίας των παρανοϊκών συνθηκών που οδηγηθήκαμε άθελα μας να ζούμε. Στόχος είναι να υπάρξει σε όλους μια συνοπτική ενημέρωση σχετικά με το φαινόμενο της αυτοκτονίας, το οποίο αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας και το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει πάρει διαστάσεις μάστιγας στη Ελλάδα τουλάχιστον καθώς στο εξωτερικό ίσως και να υπήρχε σε μεγάλο βαθμό πάντα.
Έτσι λοιπόν, για όσους δεν γνωρίζουν, η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυτοκτονίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Σεπτεμβρίου και συγκεκριμένα η ημέρα αυτή ορίστηκε εδώ και μια δεκαετία από το 2003.
Τα τελευταία στατιστικά δεδομένα λένε ότι τα τελευταία 45 χρόνια σημειώθηκε αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών κατά 60%. Η αναλογία των αυτοκτονιών είναι παραδοσιακά μεγαλύτερη στους ηλικιωμένους άνδρες, ενώ παρουσιάζεται αυξητική τάση στους νεότερους ανθρώπους, οι οποίοι αποτελούν σήμερα ομάδα υψηλού κινδύνου. Σε μερικές χώρες η αυτοκτονία αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου και για τις ηλικίες 15-44 ετών. Η αυτοκτονία είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως μεταξύ των νέων.
Και το σημαντικότερο…οι ψυχικές διαταραχές, η κατάθλιψη και οι συνέπειες από τη χρήση αλκοόλ και ουσιών είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας κινδύνου για αυτοκτονία στην Ευρώπη αλλά και τη Βόρεια Αμερική.
Για την Ελλάδα ο αριθμός των θανάτων από αυτοκτονίες, όπως αυτές χαρακτηρίστηκαν από τις ιατροδικαστικές και ανακριτικές αρχές, ανήλθε σε 508 για το έτος 2012, έναντι των 477 το 2011 (αύξηση 7%). Δηλαδή, ο δείκτης θνητότητας από 4,77 ανά 100.000 κατοίκους που ήταν το 2011 αυξήθηκε σε 5,08 ανά 100.000 κατοίκους το 2012 (ΕΛΣΤΑΤ). Τα στοιχεία αυτά μιλούν για αύξηση των αυτοκτονιών σε ποσοστό 20-25% τα τρία τελευταία χρόνια.
Στην ηλικιακή ομάδα 50-64 ετών, η αύξηση των αυτοκτονιών ήταν της τάξης του 54% περίπου, καθώς οι άντρες που χρεοκοπούν ή μένουν άνεργοι σε αυτή την ηλικία είναι πιο ευάλωτοι
Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, η οποία ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013, αποδείχθηκε μεταξύ άλλων ότι οι αυτοκτονίες των ανδρών αυξάνονται με την κρίση, ενώ των γυναικών μειώνονται. Το στοιχείο αυτό πιθανότατα οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικογένειας. Ο πρώτος παράγοντας αύξησης του ποσοστού των αυτοκτονιών είναι η ανεργία και ακολουθεί η καθυστέρηση στην αποπληρωμή των δόσεων των δανείων.
Στην αυτοκτονία παίζουν ρόλο ένα σύνολο παραγόντων, όπως ψυχολογικοί, κοινωνικοί, βιολογικοί, πολιτισμικοί και περιβαλλοντικοί, οι οποίοι αλληλεπιδρούν.
Η φτώχεια, η ανεργία, η απώλεια αγαπημένων προσώπων, η κατάρρευση σχέσεων, νομικά προβλήματα, προβλήματα στην εργασία κ.τ.λ. αναγνωρίζονται διεθνώς ως προδιαθεσικοί παράγοντες κινδύνου για τα ευάλωτα άτομα. Τα ψυχικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης, η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών, ένα ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης στην παιδική ηλικία, η κοινωνική απομόνωση, παίζουν επίσης κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της αυτοκτονικής συμπεριφοράς.
Οι ισχυρές ανθρώπινες σχέσεις, η κοινωνική «συνεκτικότητα», ειδικά με την οικογένεια και τους φίλους που προσφέρουν κοινωνικό στήριγμα, η υψηλή αυτοεκτίμηση και η σταθερότητα αποτελούν προστατευτικούς μηχανισμούς.
Το θέμα της φετινής επετείου έχει τίτλο «Πρόληψη της Αυτοκτονίας: Ένας Κόσμος Ενωμένος» καθώς η Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας παρέχει την ευκαιρία σε όλους τους φορείς να ενώσουν τις δυνάμεις τους, ώστε να επανασχεδιάσουν και να στηρίξουν τα προγράμματα πρόληψης των αυτοκτονικών τάσεων τόσο με την ευχερή πρόσβαση των ατόμων στις θεραπείες των ψυχικών διαταραχών όσο και με την εφαρμογή των προγραμμάτων αγωγής υγείας».
