Καταιγίδα αλλαγών φέρνει το κυβερνητικό σχέδιο για το νέο Ασφαλιστικό,  το οποίο παρουσίασε χθες ο υπουργός Εργασίας, κ. Γιώργος Κατυρούγκαλος στους αρχηγούς των άλλων πολιτικών κομμάτων και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Την ίδια πρόταση έστειλε ο Γ. Κατρούγκαλος και στους εκπροσώπους των θεσμών.

Οι βασικότερες ανατροπές της εν λόγω πρότασης έχουν ως εξής :

•  Δίδεται Εθνική Σύνταξη 384 ευρώ με 15 έτη ασφάλισης
• Οι κύριες συντάξεις θα υπολογίζονται με νέα ποσοστά αναπλήρωσης 0,8%-2% και θα δίδεται “προσωπική διαφορά” τουλάχιστον έως το 2018 για όσες από τις ήδη καταβαλλόμενες υψηλές συντάξεις  μειωθούν.
• Με ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% θα δίδονται οι επικουρικές συντάξεις
• Ανώτατο όριο ατομικής σύνταξης τα 2300 ευρώ
• Ορίζονται νέοι όροι για τις συντάξεις αναπηρίας-επιδόματα τετραπληγίας
• Θεσπίζονται νέες προϋποθέσεις για τις συντάξεις θανάτου.
• Διατηρείται έως το 2019 το ΕΚΑΣ με νέα εισοδηματικά κριτήρια
• Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων
• Θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες για τις παροχές σε χρήμα
• Ενοποιούνται τα ταμεία κύριας ασφάλισης και τα ταμεία πρόνοιας σε ένα Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης
• Το εφάπαξ βοήθημα αποτελείται από το γινόμενο του εβδομήντα επί τοις εκατό (70%) των συνταξίμων αποδοχών επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί τα έτη ασφάλισης

• Στο 7,5% οι εισφορές για την επικουρική ασφάλιση
• Στο 20% οι εισφορές του κλάδου σύνταξης των ελευθέρων επαγγελματιών, των αγροτών αλλά και των μηχανικών, γιατρών και δικηγόρων
• Στο 6% οι εισφορές στις συντάξεις για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
• Συστήνεται κοινό μητρώο εισφορών και φορολογίας εισοδήματος
• Συνιστάται Εταιρεία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων Διευρυμένου Σκοπού Ασφαλιστικών Οργανισμών Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.Δ.Α.Κ. Α.Ο. ΑΕ)
• Συστήνεται Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης της Ακίνητης Περιουσίας Ασφαλιστικών Οργανισμών
• Δημιουργείται αντικειμενικό  σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών
• Αναζητούνται  νέοι πόροι  για το Ασφαλιστικό σύστημα
στη βάση πορίσματος διυπουργικής επιτροπής που έχει συσταθεί με απόφαση του ΚΥΣΚΟΙΠ για το σκοπό αυτό.
• Ορίζεται  η ευθύνη διοικούντων προσώπων Ανωνύμων Εταιριών για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς ασφαλιστικούς φορείς και τους  εργαζομένους
• Συστήνεται Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας

Το πανόραμα των αλλαγών

Πιο αναλυτικά οι 26 ανατροπές στο ασφαλιστικό τις οποίες έχει προετοιμάσει η κυβέρνηση έχουν ως εξής :

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ 

1. Εθνική Σύνταξη 384 ευρώ με 15 έτη ασφάλισης
Η Εθνική Σύνταξη καταβάλλεται σε όλους, όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη, μεταξύ του 15ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους ή του έτους της ηλικίας τους στο οποίο, κατά τις οικείες διατάξεις, θεμελιώνουν δικαίωμα πλήρους σύνταξης. Η μόνιμη διαμονή αποδεικνύεται με τη διαδικασία που προβλέπεται για τη χορήγηση άδειας διαμονής στους πολίτες τρίτων χωρών.

Το ποσό της μειώνεται :
• για τους συνταξιούχους λόγω γήρατος κατά 1/40 για κάθε χρόνο που υπολείπεται των σαράντα (40) ετών διαμονής στην Ελλάδα, μεταξύ του 15ου και του 67ου έτους της ηλικίας.

• αναλογικά στις περιπτώσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος ή λόγω αναπηρίας.
• για τους ασφαλισμένους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη γήρατος, ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης.
•  Για τους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας με ποσοστό 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης, και με ποσοστό από 50% έως και 66,99% χορηγείται το 50% αυτής.

2. Κύριες συντάξεις με ποσοστό αναπλήρωσης 0,8%-2%
Από 1.1.2016 η σύνταξη λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου του φορέα κύριας ασφάλισης υπολογίζεται ως το άθροισμα δύο τμημάτων: της εθνικής σύνταξης (βλέπε παραπάνω)  και της ανταποδοτικής σύνταξης.

Ανταποδοτική σύνταξη
Οι ασφαλισμένοι κύριας ασφάλισης δικαιούνται ανταποδοτικό μέρος σύνταξης, που προκύπτει  με βάση τις συντάξιμες αποδοχές, το χρόνο ασφάλισης και τα κατ’ έτος ποσοστά αναπλήρωσης υπολογιζόμενα επί των συντάξιμων αποδοχών βάσει του παρακάτω πίνακα.

25 + 1 ανατροπές στο Ασφαλιστικό σύστημα από εφέτος

Ως συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους σύνταξης  κύριας ασφάλισης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου λαμβάνονται υπόψη:
* για τους μισθωτούς, ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου. Ο μέσος αυτός όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών δια του συνολικού χρόνου ασφάλισής του. Ως σύνολο μηνιαίων αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος νοείται το άθροισμα των μηνιαίων αποδοχών που υπόκεινται σε εισφορές, καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου.

* για τους αυτοαπασχολούμενους και τους αγρότες, για τον υπολογισμό του  ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές κατηγορίες βάσει των οποίων υπολογίζονταν οι εισφορές για κύρια σύνταξη , καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου.

Το τελικό ποσό του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης υπολογίζεται για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης, με βάση το ανάλογο  ποσοστό αναπλήρωσης που αντιστοιχεί και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της.

“Προσωπική διαφορά” 
Οι  ήδη καταβαλλόμενες κατά την δημοσίευση του νόμου κύριες συντάξεις αναπροσαρμόζονται (…) βάσει των εξής ρυθμίσεων:
* Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής οι συντάξεις (…) συνεχίζουν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν  κατά την δημοσίευση του παρόντος νόμου.
* Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, εφόσον το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων αυτών είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον υπολογισμό τους (…) το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, απομειούμενη μέχρι την τελική αντιστοίχιση με τις συντάξεις όσων θα συνταξιοδοτηθούν μετά τη θέση σε ισχύ του νόμου αυτού. Εάν είναι μικρότερο, καταβάλλεται στο συνταξιούχο το αναλογούν υπολειπόμενο ποσό της διαφοράς.

* Οι συντάξεις που εκδίδονται μετά την θέση σε ισχύ του νόμου, αυξάνονται κατ’ έτος με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στη βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
*  Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος άρθρου”.

3. Σύνταξη αναπηρίας-επίδομα τετραπληγίας
Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης συστήνεται επιτροπή με αντικείμενο την επανεξέταση των υφιστάμενων διατάξεων και τη θέσπιση νέων, ενιαίων κανόνων για όλους τους ασφαλισμένους.
Στο νέο πλαίσιο υπάγονται και οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι των ασφαλιστικών οργανισμών αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους, που έχουν ποσοστό αναπηρίας 67% (πχ πάσχουν από μυασθένεια μυοπάθεια , έχουν ακρωτηριασμό των δύο άνω ή κάτω άκρων ή κατά το ένα άνω και ένα κάτω άκρο, έχουν φωκομέλεια που επιφέρει τον ίδιο βαθμό κινητικής αναπηρίας κλπ.)
Το ποσό της υπολογιζόμενης σύνταξης γήρατος ή αναπηρίας, προσαυξάνεται κατά 8% για το  πρώτο παιδί, 10% για το δεύτερο παιδί και 12% για το τρίτο παιδί και κάθε ένα από τα επόμενα.

4. Σύνταξη λόγω θανάτου
Σε περίπτωση θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου, δικαιούνται σύνταξη τα παρακάτω μέλη της οικογένειας του:
* Ο επιζών σύζυγος, και  τα νόμιμα τέκνα, τα νομιμοποιηθέντα, τα αναγνωρισθέντα, τα υιοθετηθέντα και όσα εξομοιώνονται με αυτά με την προϋπόθεση ότι:
α. είναι άγαμα και δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Το όριο αυτό παρατείνεται μέχρι του 25ου έτους, εφόσον φοιτούν σε ανώτερες ή ανώτατες αναγνωρισμένες σχολές του εσωτερικού ή του εξωτερικού ή σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης ή Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης
β. κατά το χρόνο του θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου είναι ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία, εφόσον η ανικανότητά τους επήλθε πριν από την συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας τους.

5. Ανώτατο όριο καταβολής σύνταξης
Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής το καταβαλλόμενο καθαρό ποσό κάθε ατομικής σύνταξης, δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξαπλάσιο της εθνικής σύνταξης  (σ.σ. 2300 ευρώ με βάση τη εθνική σύνταξη των 384 ευρώ που σχεδιάζει η κυβέρνηση) και το άθροισμα του καταβαλλομένου καθαρού ποσού των συντάξεων, που δικαιούται κάθε συνταξιούχος από οποιαδήποτε αιτία από το  Δημόσιο, ΝΠΔΔ, ή οιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα κύριας ή επικουρικής  ασφάλισης, το οκταπλάσιο αυτής. Για την διαπίστωση της λήξης του προγράμματος εκδίδεται απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

6. Επικουρικές συντάξεις 

Από την 1.1.2016 “στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, η επικουρική σύνταξη των ασφαλισμένων στο ΕΤΕΑ καθορίζεται ως εξής:
Το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης διαμορφώνεται με βάση:
α) τα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία στηρίζονται σε εγκεκριμένους αναλογιστικούς πίνακες θνησιμότητας
β) το πλασματικό ποσοστό επιστροφής που θα εφαρμόζεται στις συνολικά καταβληθείσες εισφορές και το οποίο θα προκύπτει από την ποσοστιαία μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών των ασφαλισμένων.

Μέχρι 30.04.2016 εκδίδεται απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την οποία καθορίζονται οι τεχνικές παράμετροι, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την υλοποίηση της παραπάνω παραγράφου.
α) Για τους ασφαλισμένους από την 1.1.2014 και εφεξής το ποσό της επικουρικής σύνταξης υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των παραπάνω παραγράφων.
β) Για τους ασφαλισμένους μέχρι 31.12.2013, οι οποίοι καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης από την 1.1.2015 και εντεύθεν, το ποσό της επικουρικής σύνταξης αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων:
i) το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους έως 31.12.2014 υπολογίζεται με βάση ποσοστό αναπλήρωσης, το οποίο για κάθε χρόνο ασφάλισης αντιστοιχεί σε 0,45% υπολογιζόμενου επί των συντάξιμων αποδοχών εκάστου ασφαλισμένου, όπως αυτές υπολογίζονται και για την έκδοση της κύριας σύνταξης.
ii) το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους από 1.1.2015 και εφεξής υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των παραπάνω αυτού.
Μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις της προηγούμενης παραγράφου συνεχίζουν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν  κατά την δημοσίευση του παρόντος.

ΠΡΟΝΟΙΑΚΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ 

7. ΕΚΑΣ 
Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) από 1.1.2016 και έως την 31.12.2019 καταβάλλεται στους ήδη συνταξιούχους και στους δικαιούχους σύνταξης γήρατος, αναπηρίας και θανάτου των οργανισμών κύριας ασφάλισης, εκτός του ΟΓΑ, οι οποίοι εντάσσονται στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.

Για την καταβολή του επιδόματος πρέπει να πληρούνται αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
* Να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους
* Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα τους από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα καταβαλλόμενα σε χρήμα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα, να μην υπερβαίνει το ποσό των επτά χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα δύο (7.972) ευρώ.
* Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα του συνταξιούχου να μην υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων οκτακοσίων ογδόντα τεσσάρων (8.884)ευρώ.
* Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των έντεκα χιλιάδων (11.000)ευρώ.  Τα παραπάνω ποσά αφορούν εισοδήματα του προηγούμενου φορολογικού έτους.
* Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα, πλην των επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων – Πάσχα και επιδόματος αδείας, να μην υπερβαίνει τα εξακόσια εξήντα τέσσερα (664) ευρώ.

8. Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερήλικων

Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερήλικων από 01.01.2016 δίδεται στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, καταβάλλεται από τον ΟΓΑ, επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων, εφόσον πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
* Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
* Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από το ποσό του επιδόματος.

ΜΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΧΡΗΜΑ 

9. Παροχές σε χρήμα του Ενιαίου Φορέα
Παροχές σε χρήμα χορηγούνται στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους των φορέων, κλάδων και τομέων του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, ως εξής:
* για τους μισθωτούς και συνταξιούχους φορέων ασφάλισης μισθωτών, με βάση τις γενικές και καταστατικές διατάξεις που ισχύουν για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
* Για τους αυτοασπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματικές και ασφαλιστέους λόγω ιδιότητας και τους συνταξιούχους των οικείων φορέων ασφάλισης, με βάση τις γενικές και καταστατικές του ΟΑΕΕ
* για τους αγρότες, ασφαλισμένους και συνταξιούχους του ΟΓΑ  οι γενικές και καταστατικές διατάξεις του ΟΓΑ.
Από την 1.1.2017  το είδος και το ύψος των παροχών ασθένειας σε χρήμα, η έκταση, τα δικαιούχα πρόσωπα, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα ή λεπτομέρεια ρυθμίζονται ενιαία με τον Κανονισμό Ασφάλισης και Παροχών του ΕΦΚΑ.

ΕΦΑΠΑΞ 

10. Εφάπαξ παροχή

Το ποσόν της εφάπαξ παροχής ισούται με το άθροισμα του τμήματος της εφάπαξ παροχής που αντιστοιχεί για τα έτη ασφάλισης μέχρι την 31.12.2013 και του τμήματος της εφάπαξ παροχής που αντιστοιχεί για τα έτη ασφάλισης από 1.1.2014 και εφεξής.
α) Για χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί έως την 31.12.2013:
i) Για τους μισθωτούς:
Το εφάπαξ βοήθημα αποτελείται από το γινόμενο του εβδομήντα επί τοις εκατό (70%) των συνταξίμων αποδοχών επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί τα έτη ασφάλισης.

Ως συντάξιμες αποδοχές νοούνται το πηλίκον της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος κατά τα πέντε (5) ημερολογιακά έτη που προηγούνται εκείνου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, οι οποίες υπεβλήθησαν σε ασφαλιστικές εισφορές, χωρίς να υπολογίζονται τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας, δια του αριθμού των μηνών απασχόλησης που έχουν πραγματοποιηθεί εντός της χρονικής αυτής περιόδου.

ii) Για τους αυτοτελώς απασχολούμενους:
Το εφάπαξ βοήθημα αποτελείται από το γινόμενο του ογδόντα πέντε επί τοις εκατό (85%) των συνταξίμων αποδοχών, στις οποίες έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί τα έτη ασφάλισης.
Για τους αυτοτελώς απασχολούμενους λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές κατηγορίες βάσει των οποίων κατεβλήθησαν εισφορές ολόκληρο το χρόνο της ασφάλισης του ασφαλισμένου, όπως έχουν διαμορφωθεί την 31.12 του προηγούμενου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης κάθε επιπλέον έτος ασφάλισης που πραγματοποιείται έως τη συμπλήρωση έτους.

β. Για το χρόνο ασφάλισης που πραγματοποιείται από την 1.1.2014 και εντεύθεν:
Για τους μισθωτούς, αυτοτελώς απασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες το τμήμα της εφάπαξ παροχής που αναλογεί στα έτη ασφάλισης από 1.1.2014 και εφεξής, υπολογίζεται με βάση την αρχή της ισοδυναμίας και το ποσό της εφάπαξ παροχής ισούται με τη  συσσωρευμένη αξία των εισφορών κατά την ημερομηνία αποχώρησης. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, που εκδίδεται μετά από σύμφωνη γνώμη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, καθορίζεται η νέα τεχνική βάση για τον υπολογισμό της εφάπαξ παροχής καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την υλοποίηση της παρούσας διάταξης.

ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ 

11. Εισφορές επικουρικής ασφάλισης

Από 1.1.2016 και μέχρι την 31.12.2018, το ποσό της μηνιαίας εισφοράς στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1.1.1993, υπολογίζεται σε ποσοστό 3,5% για τον ασφαλισμένο και σε ποσοστό 4% για τον εργοδότη επί των πάσης φύσεως αποδοχών του εργαζόμενου.
Μετά το πέρας της τριετίας, η μηνιαία εισφορά επανέρχεται στο ύψος που ίσχυε κατά την 31.12.2015.

Από 1.1.2016 και για διάστημα τριών ετών, το ποσό της μηνιαίας εισφοράς όλων των αυταπασχολούμενων, ελευθέρων επαγγελματιών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1.1.1993 στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), υπολογίζεται σε ποσοστό 7,5% επί του εισοδήματος. Μετά το πέρας της τριετίας, η μηνιαία εισφορά διαμορφώνεται στο ύψος που ίσχυε κατά την 31.12.2015.

Με απόφαση των Υπουργών Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δύναται, εντός του διαστήματος των τριών αυτών ετών, να μειώνεται αναλόγως το ύψος των εισφορών των ασφαλισμένων μισθωτών και αυταπασχολούμενων, ανάλογα με την αύξηση της εισπραξιμότητας αυτών.

12. Εισφορές Μισθωτών και Εργοδοτών

Το  συνολικό ποσοστό εισφοράς κλάδου σύνταξης στον ΕΦΚΑ ασφαλισμένου μισθωτού και εργοδότη ορίζεται σε 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων και κατανέμεται κατά 6,67% σε βάρος των ασφαλισμένων και κατά 13,33% σε βάρος των εργοδοτών, συμπεριλαμβανομένου από 1.1.2017 και του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

Καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά εργοδότη – εργαζόμενου για τον κλάδο σύνταξης, ως μισθωτοί και οι ακόλουθες, ιδίως, κατηγορίες ασφαλισμένων:
α) Οι ασφαλισμένοι που έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του Τομέα Ασφάλισης Ναυτικών Πρακτόρων και Υπαλλήλων του ΟΑΕΕ, καθώς και οι αναβάτες και προπονητές που έως ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ

β) Οι ασφαλισμένοι που έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΕΤΑΑ και παρέχουν εξαρτημένη εργασία, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση.
γ) Οι δικηγόροι με έμμισθη εντολή, και άλλα πρόσωπα ασφαλιστέα λόγω ιδιότητας, για το εισόδημα που προέρχεται από τη διαρκή σχέση παροχής υπηρεσιών, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση.

13. Εισφορές αυτοαπασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών

Από 1.1.2017 οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι υπάγονταν στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε και του Ε.Τ.Α.Α. αντίστοιχα, καταβάλλουν, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης, ύψους 20% επί του μηνιαίου εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται είτε με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την ασκούμενη δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, είτε με βάση την καθαρή αξία των παρεχόμενων μηνιαίως ή σε άλλη τακτική χρονική βάση, υπηρεσιών του τρέχοντος έτους για το οποίο εκδίδονται δελτία παροχής υπηρεσιών, τιμολόγια ή αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης.

Σε καμία περίπτωση η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι εν λόγω ασφαλισμένοι δεν δύναται να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε ποσοστό 20% επί του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.

14. Εισφορές αγροτών

Οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι βάσει των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων του ΟΓΑ ασφαλίζονταν ως αυτοπασχολούμενοι στην ασφάλιση του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του ΟΓΑ,  ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, από 1-1-2017 καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά στον κλάδο κύριας σύνταξης επί του εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος.

Το ποσοστό υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους ασφαλισμένους της παραπάνω παραγράφου και τους μελλοντικούς ασφαλισμένους της ίδιας κατηγορίας κατ’ επάγγελμα αγρότες, ορίζεται, σταδιακά αυξανόμενο από την 1.7.2015 έως την 31.12.2019, σε ποσοστό 20%, ως εξής:

Κατά το έτος 2017 το ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος διαμορφώνεται σε 14%, από 1.1.2018 αυξάνεται σε 17% και από 1.1.2019 διαμορφώνεται στο τελικό 20%.

15. Ειδικό παράβολο αγοράς ασφαλιστικών εισφορών αγρεργατών

Για τους απασχολούμενους ως εργάτες γης εκδίδεται ειδικό παράβολο αγοράς ασφαλιστικών εισφορών αγρεργατών, στο εξής παράβολο,  στο οποίο περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς υπέρ του ΕΦΚΑ.

16. Προθεσμία Καταβολής ασφαλιστικών εισφορών

Από 1.1.2017 οι ασφαλιστικές εισφορές των ασφαλισμένων, ελευθέρων επαγγελματιών και εμμίσθων, που έως την έναρξη ισχύος του παρόντος υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ, καταβάλλονται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα που αυτές αφορούν.  Οι εισφορές των αγροτών καταβάλλονται ανά τρίμηνο.

17. Ασφαλιστικές εισφορές υγειονομικής περίθαλψης ασφαλισμένων

Από 01.01.2016 η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των μισθωτών και των λοιπών κατηγοριών των οποίων οι ασφαλιστικές εισφορές κλάδου σύνταξης, ορίζεται σε ποσοστό 7,10% επί των πάσης φύσεως αποδοχών και κατανέμεται κατά ποσοστό 6,45% για παροχές σε είδος, εκ του οποίου 2,15% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 4,30% βαρύνει τον εργοδότη, και ποσοστό 0,65% για παροχές σε χρήμα, εκ του οποίου 0,40% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 0,25% βαρύνει τον εργοδότη.

Η ασφαλιστική εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης των ελεύθερων επαγγελματιών, των ανεξάρτητα απασχολούμενων, των κατ’ επάγγελμα αγροτών καθώς και των λοιπών κατηγοριών των οποίων οι ασφαλιστικές εισφορές κλάδου σύνταξης  ορίζεται σε ποσοστό  6,95% επί του ασφαλιστέου εισοδήματός τους, βαρύνει εξολοκλήρου τους ασφαλισμένους και κατανέμεται κατά ποσοστό 6,45% για παροχές σε είδος και ποσοστό 0,50 % για παροχές σε χρήμα.

ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

18. Εισφορές υγειονομικής περίθαλψης συνταξιούχων
Από την 1.1.2016 η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης υπέρ ΕΟΠΥΥ για παροχές ασθενείας σε είδος των συνταξιούχων του ΕΦΚΑ καθορίζεται σε ποσοστό 6%, και υπολογίζεται επί του καταβαλλόμενου ποσού κύριας σύνταξης, αφού αφαιρεθεί το ποσό που αντιστοιχεί στην Ειδική Εισφορά Συνταξιούχων Κύριας Ασφάλισης υπέρ ΑΚΑΓΕ.

Σε περίπτωση συρροής περισσότερων της μίας κύριων συντάξεων στο ίδιο πρόσωπο, το ως άνω ποσοστό ύψους 6% υπολογίζεται στο άθροισμα των καταβαλλόμενων συντάξεων, ανεξαρτήτως κατηγορίας, και αφού αφαιρεθούν τα ποσά που αντιστοιχεί στην Ειδική Εισφορά Συνταξιούχων Κύριας Ασφάλισης υπέρ ΑΚΑΓΕ.

Από την 1.1.2016 παρακρατείται εισφορά 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ από τις επικουρικές συντάξεις, υπολογιζόμενης επί του καταβαλλόμενου ποσού επικουρικής σύνταξης.

ΕΝΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΑΜΕΙΩΝ

19. Μετονομασία ΙΚΑ – Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης

Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μετονομάζεται σε  Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) και αποτελεί εφεξής το μοναδικό φορέα παροχής κύριας κοινωνικής ασφάλισης. Στον ΕΦΚΑ εντάσσονται αυτοδίκαια από 1.1.2016 όλοι οι υφιστάμενοι φορείς κύριας κοινωνικής ασφάλισης (Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ,  Ε.Τ.Α.Π. – Μ.Μ.Ε.,  Ε.Τ.Α.Α, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΝΑΤ)

Σκοπός του ΕΦΚΑ είναι:
α) η παροχή μηνιαίας κύριας σύνταξης, λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου στους ασφαλισμένους του ή στα μέλη οικογενείας τους, η ασφαλιστική τους κάλυψη για παροχές ασθένειας και μητρότητας, η χορήγηση των παροχών ασθένειας σε χρήμα, εξόδων κηδείας και η υλοποίηση όσων άλλων προγραμμάτων προβλέπονται από ειδικές διατάξεις και
β) η καταβολή εφάπαξ παροχών στους ασφαλισμένους του και στα μέλη των οικογενειών τους.

Στον κλάδο εφάπαξ παροχών εντάσσονται:
o Το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) με τους Τομείς του
o Το Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) Ο κλάδος πρόνοιας του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Προσωπικού Εργαζομένων στα Μ.Μ.Ε. (Ε.Τ.Α.Π.- Μ.Μ.Ε.) Ο κλάδος πρόνοιας του Ταμείου Ασφάλισης Υπαλλήλων Τραπεζών και Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας  (Τ.Α.Υ.Τ.Ε.Κ.Ω.)
o Ο κλάδος πρόνοιας του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (Ε.Τ.Α.Α.)
o  Το Ταμείο Πρόνοιας Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού (Τ.Π.Α.Ε.Ν.)
o Το Ταμείο Πρόνοιας Κατωτέρων Πληρωμάτων Εμπορικού Ναυτικού (Τ.Π.Κ.Π.Ε.Ν.)
o Ο Ειδικός Λογαριασμός Πρόνοιας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜΟ
o Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Αρτοποιών (ΤΕΑΑ) του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών του ΟΑΕΕ (Εφάπαξ Βοήθημα Αρτοποιών).

Ο Κυβερνητικός Επίτροπος στο ΔΣ του νέου φορέα μπορεί να αναστείλει προσωρινά την εκτέλεση κάθε απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου μέσα σε σαράντα οκτώ (48) ώρες από τη λήψη της, αν κρίνει ότι αντίκειται σε διατάξεις νόμων,  διαταγμάτων, κανονισμών και υπουργικών αποφάσεων εν γένει που διέπουν τη λειτουργία του ΕΦΚΑ.

20. Κοινό Μητρώο Εισφορών και Φόρου Εισοδήματος

Θεσπίζεται κοινό μητρώο των υπόχρεων καταβολής ασφαλιστικών εισφορών και φόρου εισοδήματος στο οποίο ενσωματώνονται και εναρμονίζονται οι διαδικασίες εγγραφής, δήλωσης, πληρωμής και βεβαίωσης καταβολής του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών.

Από 1/07/2016 οι ασφαλιστικές εισφορές του πάσης φύσεως προσωπικού του Δημοσίου, των ΟΤΑ α΄και β΄βαθμού και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου  συμπεριλαμβανομένων των δικαστών και δημόσιων λειτουργών, των αιρετών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των κληρικών, των στρατιωτικών και του πάσης φύσεως ένστολου προσωπικού και όλων των απασχολουμένων στο Δημόσιο,στα ΝΠΔΔ και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με οποιουδήποτε τύπου σύμβαση έμμισθης εντολής ή μίσθωσης έργου ή παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, δηλώνονται και καταβάλλονται σε μηνιαία βάση, από την Ενιαία Αρχή Πληρωμής μέσω Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης.

21. Αντικειμενικό  σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών

Το αντικειμενικό  σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού ρυθμίζεται με βάση πρόσφορα κριτήρια υπολογισμού της ελάχιστης εργατικής απασχόλησης όπως είναι ενδεικτικά το είδος της επιχείρησης, το μέγεθος της εγκατάστασης, το ωράριο λειτουργίας, η τυχόν εποχιακή φύση της λειτουργίας της επιχείρησης, ο κύκλος εργασιών , οι αναγκαίες για την εκτέλεση των εργασιών ειδικότητες, η γεωγραφική θέση της επιχείρησης,  η τυχόν εισφορά προσωπικής απασχόλησης από τον εργοδότη ή τους εταίρους εργοδοτικής επιχείρησης .
22. Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης της Ακίνητης Περιουσίας Ασφαλιστικών Οργανισμών

Συνιστάται Ανώνυμη Εταιρεία με επωνυμία “Εταιρεία Διαχείρισης της Ακίνητης Περιουσίας Ασφαλιστικών Οργανισμών Α.Ε.” και συνοπτικά “Ε.Δ.Α.Π.ΑΣ.Ο. Α.Ε.” με αποκλειστικό μέτοχο τον ΕΦΚΑ. Η Εταιρία τελεί υπό την εποπτεία του Δημοσίου, που ασκείται από κοινού από τους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Τα έσοδα από τη διαχείριση των ακινήτων, οι τόκοι και τα μερίσματα από τις καταθέσεις και τις επενδύσεις εσόδων από τα ακίνητα αποτελούν πόρο του ΕΦΚΑ.

23. Σύσταση Εταιρίας Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων Διευρυμένου Σκοπού Ασφαλιστικών Οργανισμών (ΑΕΔΑΚ Α.Ο.) και συγχώνευσης σε αυτήν εταιριών ΕΔΕΚΤ ΕΠΕΥ & ΑΕΔΑΚ ΑΟ Α.Ε.

Συνιστάται Εταιρία με την ονομασία Εταιρεία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων Διευρυμένου Σκοπού Ασφαλιστικών Οργανισμών Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.Δ.Α.Κ. Α.Ο. ΑΕ) με αποκλειστικό μέτοχο  τον ΕΦΚΑ. Η Εταιρία τελεί υπό την εποπτεία του Δημοσίου, που ασκείται από κοινού από τον Υπουργό Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

24. Νέοι Πόροι Ασφαλιστικού Συστήματος

Το άρθρο αυτό θα διαμορφωθεί στη βάση πορίσματος διυπουργικής επιτροπής που έχει συσταθεί με απόφαση του ΚΥΣΚΟΙΠ για το σκοπό αυτό.

25.  Ευθύνη διοικούντων προσώπων Ανωνύμων Εταιριών για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς ασφαλιστικούς φορείς και τους  εργαζομένους
Τα πρόσωπα που είναι νόμιμοι εκπρόσωποι, πρόεδροι, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων,  κατά το χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσής τους, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα και εις ολόκληρον για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, πρόσθετων τελών, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων που οφείλονται από αυτά τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και για κάθε είδους ληξιπρόθεσμη απαίτηση των εργαζομένων των νομικών προσώπων ή οντοτήτων αυτών που πηγάζουν από τις συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας που έχουν συνάψει οι πρώτοι με αυτά και έχουν επιδικασθεί με εκτελεστές δικαστικές αποφάσεις, ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους.

26. Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας
Συστήνεται Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας(Ε.ΣΥ.ΚΑ.) ως συμβουλευτικό όργανο των Υπουργείων Υγείας και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τη χάραξη των πολιτικών της Πολιτείας, στο πλαίσιο του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας. Όργανα του Ε.ΣΥ.ΚΑ. είναι ο Πρόεδρος, η Ολομέλεια και το Εκτελεστικό Συμβούλιο. Μέλη του θα είναι βασικά οι διοικητές των ασφαλιστικών φορέων (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, κλπ.) αλλά και εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ, ΣΕΒ, κλπ.).

Του Δημήτρη Κατσαγάνη