Στον Ποντιακό χώρο (οργανωμένο και «ανοργάνωτο») υπάρχει η «παράδοση», εδώ και μερικές δεκαετίες, όλοι να ασχολούνται με όλα και όλοι να εκφέρουν άποψη για όλα. Ιστορικοί να ασχολούνται με τη φυσική, μηχανολόγοι με τη λαογραφία, λαογράφοι με την πολιτική, αρχαιολόγοι με τη θεολογία κτλ. Ξεφεύγοντας από αυτή την παράδοση (!), έκανα μία «νεοποντιακή»-νεωτερική σκέψη, ως λαογράφος να ασχοληθώ ΜΟΝΟ με την επιστήμη της Λαογραφίας. Ο κάθε επιστήμονας, σκέφτηκα, έχει και ένα χρέος, απέναντι στην καταγωγή του. Τις γνώσεις που απέκτησε οφείλει να τις διοχετεύσει και προς όφελος της πατρίδας του. Για εμάς λοιπόν που πατρίδα μας είναι ΚΑΙ η Παράδοσή μας, ένας λαογράφος οφείλει να περιφρουρήσει την ίδια του την πατρίδα.
Μέσα από πανεπιστημιακές επαφές και με την καθοδήγηση των καθηγητών μου, ενημερώθηκα για τη λεγόμενη «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά». Πληροφορήθηκα πως από το 2006 έχει επικυρωθεί και από την Ελλάδα η Σύμβαση της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco και κανένα στοιχείο με ποντιακή θεματολογία δεν έχει ακόμη εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο! Ως «άυλη» κληρονομιά ορίζεται «ότι δεν είναι υλικό», δηλαδή όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η σύμβαση:
«…αναπαραστάσεις, εκφράσεις, γνώσεις και τεχνικές… τις οποίες οι κοινότητες, οι ομάδες και, περιπτώσεως δοθείσης, τα άτομα αναγνωρίζουν ότι αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους… μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά, αναδημιουργείται συνεχώς από τις κοινότητες και τις ομάδες σε συνάρτηση με το περιβάλλον τους, την αλληλεπίδραση τους με τη φύση και την ιστορία τους, και τους παρέχει μία αίσθηση ταυτότητας και συνέχειας…».
Η πρώτη μου σκέψη ήταν πως η Παράδοσή μας ποτέ δε διατηρήθηκε από θεσμούς. Αντιθέτως, αγνοήθηκε ή απαξιώθηκε. Μήπως, όμως, ήρθε η ώρα να αξιοποιήσουμε εμείς τους θεσμούς; Ζώντας από κοντά το δρώμενο των Μωμό΄ερων όλα αυτά τα χρόνια δίπλα στον Κώστα Αλεξανδρίδη και με την καθοδήγησή του σκέφτηκα να προχωρήσω στη σύνταξη ενός Δελτίου για μια πιθανή υποψηφιότητα του δρωμένου των Μωμό΄ερων, πρώτα για το Εθνικό Ευρετήριο και αν πραγματοποιηθεί η εγγραφή, ο στόχος να είναι το Διεθνές Ευρετήριο της Unesco. Καθοριστική ήταν και η προτροπή της καθηγήτριάς μου κ. Ρέας Κακάμπουρα, την κατάλληλη στιγμή.
Με επιμονή, υπομονή, ατέλειωτα ξενύχτια εδώ και ένα χρόνο, αλλά και με τη σημαντική συμβολή του Υπουργείου Πολιτισμού, κατορθώσαμε στις 20/3/2015 να εγγραφεί το δρώμενο στο Εθνικό Ευρετήριο. Στη συνέχεια, το Υπουργείο Πολιτισμού, ως ο αρμόδιος κρατικός φορέας, επέλεξε το δρώμενο των Μωμό΄ερων εκ μέρους της Ελλάδας να είναι το υποψήφιο στοιχείο προς εγγραφή στο Διεθνές Ευρετήριο της Unesco για το 2016. Στις 30 Μαρτίου 2015 εστάλη η υποψηφιότητα και στις 18 Μαΐου 2015 αναρτήθηκε και στην ιστοσελίδα της Unesco (μαζί με την πλήρη πρόταση στα αγγλικά, τις επιστολές συναίνεσης των κοινοτήτων, αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες και το σχετικό ντοκιμαντέρ, όπως προαπαιτεί η Unesco).
Τα συγχαρητήρια αξίζουν σε όλους τους φορείς της Παράδοσης που κατόρθωσαν να φέρουν το δρώμενο ως τις μέρες μας, παρά τις αντίξοες συνθήκες αλλά και σε όσους έστειλαν πρόθυμα επιστολή συναίνεσης προς την Unesco, προκειμένου να βοηθήσουν στην εγγραφή του δρωμένου. Όσοι αρνήθηκαν τη συναίνεση (!), ας απολογηθούν στους προγόνους και στους απογόνους τους (άλλωστε μετρώντας τους, δεν προχωράς πέραν του ενός…) .
Ευχή όλων μας είναι το δρώμενο των Μωμό΄ερων να εγγραφεί και στο Διεθνές Ευρετήριο της Unesco (υποψήφια προς εγγραφή για το 2016 είναι 49 ακόμη στοιχεία απ΄όλο τον κόσμο) χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι φορείς της Παράδοσης θα επαναπαυθούν.
Μυροφόρα Ε. Ευσταθιάδου
Υποψ. Διδάκτωρ Λαογραφίας Ε.Κ.Π.Α.
Πηγή: e-pontos.gr
