Πολλοί αξιωματούχοι στην Μόσχα, μεταξύ των οποίων και ανώτερα κυβερνητικά πρόσωπα, είναι πεπεισμένοι ότι οι ΗΠΑ και Σαουδική Αραβία έχουν καταλήξει σε μια μυστική συμφωνία για να κάνουν τη ζωή της Ρωσίας δυσκολότερη και να αλλάξουν το καθεστώς διακυβέρνησης, τη στιγμή που δεν είναι σε θέση να προχωρήσει σε σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά προγράμματα.

Καμιά απόδειξη δεν υπάρχει για αυτή τη θεωρία συνωμοσίας. Παρόλα αυτά μια ζωντανή εικόνα του Προέδρου BArack Obama και του Σαουδάραβα βασιλιά Abdullah bin Abdulaziz να γέρνουν τα κεφάλια τους για να συνωμοτήσουν εναντίον του Vladimir Putin, φαίνεται ότι είναι συνέχως στο μυαλό των Ρώσων αξιωματούχων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ακόμη ότι η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε λόγω μιας παρόμοιας αμερικανό-σαουδαραβικής συμφωνίας για να οργανώσουν μια πτώση στις τιμές του πετρελαίου.

Αυτή η προσέγγιση αντανακλά μια νοοτροπία που κληρονομήθηκε από την εποχή της ΕΣΣΔ-KPSS-KGB, και βρίσκεται βαθιά και σταθερά στα μυαλά των σημερινών ιθυνόντων στη Ρωσία. Στα αλήθεια πιστεύουν ότι κάθε κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να εκδώσει πολιτικές εντολές σε βιομηχανίες και κλάδους της οικονομίας, όπως έκανε και η Gosplan με τις οδηγίες της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Οι ξένοι φίλοι μου που έχουν συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις με Ρώσους αξιωματούχους, λένε ότι είναι μπερδεμένοι από την συμπεριφορά των Ρώσων ομολόγων τους, που αναφερόταν σε αυτούς ως απλώς “Αμερική”, “Αγγλία”, “Γερμανία” ή “Ιαπωνία”, και επέμεναν ότι οι ηγέτες των κρατών αυτών θα μπορούσαν να αναθέσουν προϋπολογισμούς σε κοινά projects και να δώσουν πολιτικές εντολές σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Μια πρόσφατη ιδέα ήταν να σκεφτούν ότι οι CEOs μεγάλων αμερικανικών ενεργειακών επιχειρήσεων καλούνται από το State Department ή ακόμη από τον Λευκό Οίκο και διατάσσονται να αρχίσουν να πουλούν υγροποιημένο φυσικό αέριο αμέσως στην Ευρώπη, προκειμένου να αντικαταστήσει την προμήθεια από τη Gazprom.

Το σχήμα ήταν τόσο δελεαστικό για αυτούς τους αξιωματούχους, που υποστήριξαν πράγματα που έρχονται σε αντίθεση με αυτό το μοντέλο συμπεριφοράς: την απουσία τερματικών σταθμών εξαγωγής LNG στις ΗΠΑ, και το χάσμα μεταξύ τις τιμές αερίου στην Ευρώπη και στην Ασία. Επέμεναν ότι εμπορικές επιχειρήσεις θα ακολουθούσαν την πολιτική γραμμή της αμερικανικής κυβέρνησης, και θα υποστούν εμπορικές ζημιές για χάρη ενός μεγάλου εθνικού σκοπού, την πτώση του ρωσικού καθεστώτος.

Η κληρονομική ασθένεια της νοοτροπίας “οι εχθροί είναι παντού”, συχνά οδηγεί τους Ρώσους φορείς χάραξης πολιτικής σε απώλειες και ήττα. Στις σχέσεις τους με τους ξένους, συνήθως επιδιώκουν λύσεις μηδενικού αθροίσματος, επιθυμώντας ανυπόμονα να κερδίσουν και να χάσει η άλλη πλευρά. Η έννοια της προσέγγισης win-win, παραμένει ξένη σε τέτοιους διαπραγματευτές.

Το αδιέξοδο στις συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας για τα ζητήματα με το αέριο, είναι ένα καλό παράδειγμα. Εάν και οι δύο πλευρές κάνουν παραχωρήσεις (για την Gazprom, αυτό θα σήμαινε ένα νέο συμβόλαιο με την Naftogaz στις ίδιες εμπορικές γραμμές που υπογράφει η ρωσική εταιρεία με άλλους Ευρωπαίους πελάτες, και για τους Ουκρανούς, αποπληρωμή του χρέους), όλοι θα ήταν χαρούμενοι. Οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι δεν θα πάγωναν, η Ρωσία θα είχε μια επιπλέον πηγή εσόδων για τον πάσχοντα προϋπολογισμό της, και η φήμη της Gazprom δεν θα υπέφερε εξαιτίας της ανικανότητάς της να προμηθεύσει αρκετό αέριο στην χειμερινή περίοδο της αιχμής της ζήτησης.

Το πρόβλημα, όπως το βλέπει η Μόσχα, είναι το γεγονός ότι η λύση win-win προτείνεται από τους Ουκρανούς, και οι Ρώσοι απλώς δεν μπορούν να δεχθούν μια πρόταση από “τη φασιστική χούντα του Κιέβου”. Ως εκ τούτου, η Μόσχα συνεχίζει να επιμένει επιμόνως σε μια προσέγγιση που πρόκειται να κάνει κάθε πλευρά πολύ δυσαρεστημένη όταν έρθει ο χειμώνας.

Δεν είναι αρκετό να διακηρύσσει κανείς τον εκσυγχρονισμό και να αγκαλιάζει τον καπιταλισμό. Χρειάζονται πολλά δάκρυα για να ξεφορτωθούμε την παλιά σιοβετική νοοτροπία.

Του Mikhail Krutikhin

Πηγή: capital.gr