Η μεγάλη αιθαλομίχλη, “Great Smog” ή “Big Smoke” αγγλιστί, καταγράφεται ως ένα από τα μεγαλύτερα περιστατικά ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο Λονδίνο το Δεκέμβριο του 1952. Προκλήθηκε από έναν θανατηφόρο συνδυασμό κρύου καιρού, άπνοιας ανέμων, που οδήγησε σε συγκέντρωση ατμοσφαιρικών ρύπων, κυρίως από τη χρήση άνθρακα, που σχημάτισε ένα παχύ στρώμα νέφους πάνω από την πόλη. Διήρκεσε πέντε ημέρες από την Παρασκευή 5 έως την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου του 1952 και εξαφανίστηκε μετά από την αλλαγή του καιρού.
Το συμβάν εκείνες τις ημέρες δε θεωρήθηκε ως μείζον. Κάποια προβλήματα ορατότητας, αλλά και η διείσδυση ακόμη και σε εσωτερικούς χώρους της ενοχλητικής μυρωδιάς δε στάθηκαν ικανά για να κινητοποιήσουν τους μηχανισμούς συναγερμού του αγγλικού κράτους. Άλλωστε το Λονδίνο είχε βιώσει αρκετά παρόμοια περιστατικά και πριν το Δεκέμβρη του 52.
Η τραγική όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων ολιγωρία, φάνηκε τις επόμενες ημέρες από τις ιατρικές αναφορές: επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα που προκλήθηκαν από τις επιπτώσεις της αιθαλομίχλης οδήγησαν στο θάνατο 4 χιλιάδες ανθρώπους ενώ πάνω από 100 χιλιάδες αντιμετώπισαν διάφορα προβλήματα υγείας. Πιο πρόσφατες και ολοκληρωμένες μελέτες κατέδειξαν ωστόσο ότι ο αριθμός των θανάτων ήταν πολύ μεγαλύτερος και ξεπέρασε τις 12 χιλιάδες.
Η αιθαλομίχλη του ΄52 καταγράφεται ως το σοβαρότερο περιστατικό ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ιστορία της Βρετανίας, επηρεάζοντας την επιστημονική έρευνα, τη νομοθεσία αλλά και την ευαισθητοποίηση του κοινού για τη δημόσια υγεία, καθώς οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στη νομοθεσία, περιλαμβανομένου και του περίφημου νομοσχεδίου Clean Air Act το 1956.
Η μόλυνση του Λονδίνου προκλήθηκε κυρίως από τρεις πηγές: την καύση petcock για οικιακή θέρμανση, την παρουσία πολλών παλαιών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς αντιρρυπαντικές τεχνολογίες που χρησιμοποιούσαν ως καύσιμο άνθρακα και βέβαια τη ρύπανση από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, ιδιαίτερα των πετρελαιοκίνητων λεωφορείων.
Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο τα επόμενα χρόνια, μεταξύ άλλων δόθηκαν οικονομικά κίνητρα στα νοικοκυριά για να αντικαταστήσουν τα συστήματα θέρμανσης, με εναλλακτικά που δεν προκαλούν ατμοσφαιρική ρύπανση (τουλάχιστον στην ίδια ένταση) κυρίως με φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια, πετρέλαιο και επιτρεπόμενα στερεά καύσιμα). Παρά τις βελτιώσεις πάντως, εξαιτίας της ανεπαρκούς προόδου εφαρμογής των μέτρων, το Λονδίνο έζησε ξανά περιστατικό αιθαλομίχλης δέκα χρόνια μετά το Δεκέμβριο του 1962.
Στην Αθήνα του σήμερα βεβαίως δεν υπάρχουν καυστήρες ή τζάκια petcock, ούτε βεβαίως μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με κάρβουνα. Υπάρχουν όμως εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που καίνε στα τζάκια τους ξύλα ή ό,τι άλλο βρουν, προκειμένου να ζεσταθούν, καθώς η κυβέρνηση αποφάσισε ότι η πολιτική της για τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης αλλά και για το φυσικό αέριο (στην Αθήνα σχεδόν το 50% καλύπτει τις ανάγκες του σε θέρμανση με φυσικό αέριο που επίσης έχει τον υψηλότερο συντελεστή φορολογίας στην Ευρώπη) είναι σωστή και δε χρειάζεται προσαρμογές. Άλλωστε επιτυγχάνει τον μείζονα στόχο να μη θερμαίνονται με φθηνό πετρέλαιο οι πισίνες στην Εκάλη…
Του Χάρη Φλουδόπουλου
Πηγή: capital.gr
