Ολοένα μειούμενες καταγράφονται οι τραπεζικές καταθέσεις στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα-για την ώρα- τον Ιούνιο του 2012, λόγω της πολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας που επικρατούσε, καθώς και λόγω της έντονης φημολογίας ότι η Ελλάδα θα εξέλθει από τη ζώνη του Ευρώ. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η μείωση αυτή συνεχίζεται, χωρίς ιδιαίτερες προοπτικές βελτίωσης για το μέλλον, δεδομένου του «κλίματος» που επικρατεί στην ελληνική οικονομία και εμποδίζει τα κεφάλαια να παραμείνουν κατατεθειμένα στα τραπεζικά ιδρύματα.
Ένας από τους βασικότερους λόγους για τον οποίο αποσύρονται οι τραπεζικές καταθέσεις είναι η προσφάτως ψηφισθείσα και κατάφωρα αντισυνταγματική προληπτική(!) άρση του τραπεζικού απορρήτου έναντι όλων, ήτοι τόσο μεγαλοκαταθετών και επιχειρηματιών όσο και κατά φυσικών προσώπων με πολύ μικρές καταθέσεις και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες, στα πλαίσια ελέγχου τυχόν φοροδιαφυγής ή και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, και η κατατεθειμένη προς ψήφιση κατάσχεση χρηματικών ποσών για χρέη προς το Δημόσιο, κατά κρίση και βούληση του Δημοσίου.
Τα τελευταία «καυτά» νέα, που συνεχίζουν να εκδιώχνουν τις καταθέσεις από τη χώρα, είναι η έντονη φημολογία για «κούρεμα» των τραπεζικών καταθέσεων. Δεν είναι τυχαίο, που τα κεφάλαια μύρισαν «μπαρούτι» και εξαφανίζονται σιγά-σιγά, αλλά σταθερά. Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s (S&P) αναφέρει σε έκθεσή του ότι το κούρεμα των καταθέσεων, που εφαρμόσθηκε με το πρόγραμμα διάσωσης της Κύπρου, μπορεί να εφαρμοσθεί σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωζώνης, καθώς συνιστά «προηγούμενο».
Στην ίδια έκθεση, επίσης, αναφέρεται : «Πιστεύουμε ότι τα γεγονότα στην Κύπρο υπογραμμίζουν την αυξημένη απροθυμία των οικονομικά ισχυρότερων χωρών της Ευρωζώνης να διαθέσουν τα χρήματα των φορολογουμένων τους για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών εκτός της επικράτειάς τους», σημειώνει ο S&P, προσθέτοντας: «Για τον λόγο αυτό -αν και τα βασικά χαρακτηριστικά του κυπριακού τραπεζικού συστήματος δεν υπάρχουν σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης- θεωρούμε ότι η διάσωση εκ των έσω (bail-in) μπορεί πράγματι να αποτελέσει προηγούμενο». Πιο καθησυχαστικά, θεωρεί απίθανο το σχέδιο του κουρέματος, ήτοι η διάσωση των τραπεζών με ίδια μέσα, να τεθεί σε εφαρμογή πριν το 2018, ενώ θεωρεί ότι πολλές από τις χώρες της Ε.Ε., κυρίως οι πιο ισχυρές οικονομικά είναι πιο πιθανό να επιλέξουν να ανακεφαλαιοποιήσουν τις τράπεζες χωρίς να επιβάλουν απώλειες στους πιστωτές και κάνοντας χρήση των πόρων των φορολογουμένων.
Μολαταύτα, κατά την άποψή μου, η χώρα μας δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των ισχυρών οικονομικά χωρών, ούτε μπορεί να αντλήσει και πόρους από τους φορολογούμενους, οι οποίοι απ’ ότι φαίνεται ήδη έχουν επιβαρυνθεί κατά πολύ, γεγονός που σημαίνει ότι δεν είναι απίθανο, στη σκληρή διαπραγμάτευση διασφάλισης της απομείωσης του ελληνικού χρέους να τεθεί επί τάπητος και το θέμα του «κουρέματος» των καταθέσεων. Επιπρόσθετα, δεν γνωρίζουμε με ποιους όρους και υπό ποιες προϋποθέσεις θα ισχύσει τυχόν το κούρεμα, αν δηλαδή θα τηρηθεί το ελάχιστο του ποσού των 100.000,00€ για την προστασία των καταθέσεων, όπως στην Κύπρο. Ήδη έχει ακουσθεί το «σπάσιμο» των μεγάλων καταθέσεων σε μικρότερες, δε νομίζω, βέβαια, ότι θα αποτελέσει αυτό κώλυμα για το κούρεμα.
Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την επικείμενη άρση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, η οποία οσονούπω θα γίνει πραγματικότητα, καθώς και η υποχρέωση πλέον αναγραφής στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των τόκων καταθέσεων, με αποτέλεσμα να θίγονται νομοθετικές διατάξεις περί προσωπικών δεδομένων, αφ’ ης στιγμής θα γίνεται ευρέως γνωστό ποιες είναι οι τραπεζικές καταθέσεις του καθενός, επιτυγχάνουν την αποδήμηση των τραπεζικών καταθέσεων, ελληνικών ή και ξένων, προς το εξωτερικό ή απλά εκτός τραπεζικού συστήματος, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.
Η λύση του προβλήματος, σαφώς, δεν είναι το κούρεμα των τραπεζικών καταθέσεων, η αυξανόμενη φορολόγησή τους, η κατάσχεσή τους για χρέη προς το Δημόσιο, διότι αυτό σημαίνει αυτομάτως μεγαλύτερη ανασφάλεια, μεγαλύτερη εκροή κεφαλαίων από τη χώρα, μεγαλύτερη ύφεση και μια μεγαλύτερη τρύπα στον πάτο του βαρελιού. Σήμερα, που επιβάλλεται περισσότερο από ποτέ η ασφάλεια στις συναλλαγές, η εισροή κεφαλαίων καταθετικών ως προς τη ρευστότητα και επενδυτικών ως προς την επιχειρηματική ανάπτυξη και η συγκράτηση των οικονομικών πυρήνων που θα εξελίξουν και θα βελτιώσουν την οικονομία, πράγμα που θα διασφάλιζε περισσότερο την απομείωση του χρέους της Ελλάδας και θα έδινε την ελπίδα και την προοπτική ορθοπόδησης, εμείς-ως χώρα διά μέσου των κυβερνώντων που εμείς ψηφίσαμε- επιλέγουμε την απομείωση του χρέους μόνο με βαρύτερα φορολογικά μέτρα και δυσβάσταχτη οικονομική πολιτική. Νομίζω ότι θα ήταν καλύτερο, από το να φτάνουμε σιγά σιγά και βασανιστικά στη φτώχεια και στην εξαθλίωση να βάλουμε μια πινακίδα έξω από το μαγαζάκι μας: «πωλούνται φθηνά υλικά».
της Χριστίνας Παπαγιώτα για το kathemera.gr
*Η Χριστίνα Παπαγιώτα είναι απόφοιτη της Νομικής Σχολής τμήματος ΝΟΠΕ του ΑΠΘ και Δικηγόρος Πρωτοδικείου Βέροιας.
