Μια από τις σπουδαιότερες ηθικές αξίες με την οποία μεγαλώνουμε, είναι η αρετή της προσφοράς. Από μικρή ηλικία εκπαιδευόμαστε να κάνουμε συμβιβασμούς και υποχωρήσεις, να προσφέρουμε και να ευχαριστούμε τους άλλους. Έτσι προάγεται η συνεργασία και η κοινωνική εξέλιξη.

noΩστόσο, πολύ συχνά βρισκόμαστε παγιδευμένοι στο καθήκον και νιώθουμε υποχρεωμένοι να υπακούσουμε τις ανάγκες των άλλων και να βάλουμε στην άκρη τις δικές μας.

Όλοι έχουμε εμπλακεί σε δραστηριότητες τις οποίες δεν είχαμε ούτε το χρόνο, ούτε την ενέργεια να αναλάβουμε, λόγω της δυσκολίας μας να αρνηθούμε. Έχει περάσει το κοινωνικό μήνυμα ότι αυτοί που φροντίζουν τoν εαυτό τους, γνωρίζουν τα όριά τους και προσφέρουν στους άλλους όσο μπορούν, είναι εγωκεντρικοί και αδιάφοροι. Καταλήγουμε λοιπόν θύματα του ρόλου του «σωτήρα» που επιλέξαμε. Ενώ έχουμε την επιθυμία να πούμε «όχι», χάνουμε το κουράγιο μας και υποχωρούμε πάλι:

Λέμε «ναι» προσπαθώντας να αποφύγουμε τις συνέπειες του να αρνηθούμε δηλ των συναισθημάτων της ενοχής που συνοδεύουν την άρνηση,

Φοβόμαστε ότι δε θα είμαστε πλέον αρεστοί, αν δεν σκεφτόμαστε και βοηθούμε τους άλλους.

Δε θέλουμε να θέσουμε σε κίνδυνο τις σχέσεις μας. Μπορεί να πληγώσουμε, ή να προκαλέσουμε το θυμό και την απογοήτευση αυτού στον οποίο αρνούμαστε,

Αναλαμβάνουμε υποχρεώσεις και υπερφορτώνουμε το πρόγραμμά μας, για να νιώθουμε ότι είμαστε χρήσιμοι και σημαντικοί.

Δεν μπορούμε να είμαστε παραγωγικοί και αποτελεσματικοί, όταν αναλαμβάνουμε πολλές ευθύνες. Το αποτέλεσμα είναι να νιώθουμε άγχος κατά τη διάρκεια μιας έντονης ημέρας, και συναισθήματα αποτυχίας και χαμηλής αυτοεκτίμησης στο τέλος της, καθώς, όσο και να προσπαθήσουμε, δεν καταφέραμε να τους ικανοποιήσουμε όλους.

Υποτιμάμε την ανάγκη μας για ανάπαυση και ξεχνάμε ότι έχουμε το αναφαίρετο δικαίωμα να αρνούμαστε, χωρίς να χρειαστεί να δώσουμε δικαιολογίες ή εξηγήσεις. Επιπλέον, θέτουμε σε πραγματικό κίνδυνο τις σχέσεις με τους άλλους, γιατί η αδυναμία μας να πούμε «όχι» δημιουργεί θυμό και την αίσθηση ότι γινόμαστε θύματα εκμετάλλευσης από τους γύρω μας, καθώς θυσιάζουμε την προσωπική μας θέληση για χάρη τους.

Το να βάζουμε όρια και να λέμε «όχι» δηλώνει την προσωπική μας ευθύνη να φροντίσουμε τον εαυτό μας, την εσωτερική γαλήνη μας και απαιτεί την ικανότητά μας να υπερασπιζόμαστε τις ανάγκες μας και τις προτεραιότητές μας.

…Εξάλλου το βασικό μήνυμα της 28ης Οκτωβρίου, είναι ότι καταφέραμε να πούμε «όχι», και αυτό μας εξασφάλισε την ελευθερία μας…

της Χρύσας Μπέκα | Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (www.neaarxi.com)