Οι Ευρωπαίοι υπουργοί συμφώνησαν χθες (25 Ιουνίου) να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για πρώτη φορά μέσα σε τρία χρόνια. Παρ’ όλο που οι συζητήσεις δεν πρόκειται να ξεκινήσουν πριν τον Οκτώβριο, η Άγκυρα αντέδρασε θετικά σε αυτήν την εξέλιξη, σύμφωνα με την EurActiv Τουρκίας.

Η Τουρκία ήλπιζε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις σχεδόν παγωμένες ενταξιακές συνομιλίες της με την ΕΕ αυτή την εβδομάδα. Ωστόσο, ύστερα από την επιδείνωση των σχέσεων της με την Ευρώπη λόγω του τρόπου με erd_1_1τον οποίον χειρίστηκε η κυβέρνηση τις διαδηλώσεις που αναστατώνουν τη χώρα εδώ και ένα μήνα, καθώς και του μετέπειτα διπλωματικού επεισοδίου με τη Γερμανία, η συνάντηση των υπουργών της ΕΕ στο Λουξεμβούργο ακολούθησε μια ελαφρώς διαφορετική πορεία.

Επισημοποιήθηκε η απόφαση να ξεκινήσουν τις συνομιλίες σε έναν νέο τομέα, ενώ ανεβλήθη η συνάντηση που θα σηματοδοτήσει και επισήμως το άνοιγμα του κεφαλαίου για τουλάχιστον τέσσερις μήνες.

Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στη χθεσινή συνεδρίαση (25 Ιουνίου), «συμφώνησε να ανοίξει το κεφάλαιο 22» υπογραμμίζοντας ότι η διακυβερνητική διάσκεψη με την Τουρκία, η οποία αναμενόταν να πραγματοποιηθεί σήμερα (26 Ιουνίου), θα γίνει μόνο αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάσει την ετήσια έκθεση προόδου τον Οκτώβριο.

Το εν λόγω κεφάλαιο, το οποίο καλύπτει το θέμα των περιφερειακών πολιτικών, είναι ένα από τα πολλά κεφάλαια για τα οποία είχε αρνηθεί η Γαλλία να δώσει το πράσινο φως από τότε που ήταν στην εξουσία ο πρώην πρόεδρος Nikolas Sarkozy. Νωρίτερα όμως αυτό το έτος το Παρίσι ήρε το βέτο.

Το θέμα είχε συμβολική σημασία για τη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας, δεδομένου ότι από το 2010 δεν είχε καταφέρει να ανοίξει κάποιο διαπραγματευτικό κεφάλαιο. Συνεπώς, ήλπιζαν στην Άγκυρα ότι η ιρλανδική προεδρία στην ΕΕ θα έδινε ένα τέλος στη στασιμότητα που χαρακτήριζε τις ενταξιακές συνομιλίες.

Δεδομένου όμως ότι οι προοπτικές για άνοιγμα του κεφαλαίου δεν ήταν πλέον τόσο ευνοϊκές λόγω των εξελίξεων τις τελευταίες εβδομάδες, η επίσημη συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών να ανοίξει το κεφάλαιο ήταν αρκετή για να θεωρηθεί αμέσως ως νίκη στην Άγκυρα.

«Έχει επιβεβαιωθεί ότι το κεφάλαιο θα ανοίξει με αμετάκλητη απόφαση», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών , Ahmet Davutoğlu μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Άγκυρα.

Ερωτηθείς για το εάν η απόφαση του Συμβουλίου σημαίνει στην πραγματικότητα αναβολή και όχι άνοιγμα, ο Davutoğlu είπε ότι δεν πρόκειται για «αναβολή» και ότι μόνο «οι ημερομηνίες των συναντήσεων για κάποια διαδικαστικά θέματα θα αποφασιστούν αργότερα».

«Το 22ο κεφάλαιο ανοίγει για μας. Το θέμα έχει τελειώσει », είπε.

Μια μέση οδός

Η εξέλιξη αυτή έρχεται εν μέσω των τεταμένων σχέσεων Τουρκίας- ΕΕ, καθώς και πολλών τηλεφωνημάτων μεταξύ του Davutoğlu και των Ευρωπαίων ομολόγων του μέχρι νωρίς την Τρίτη.

Το αποτέλεσμα ήταν μια «καλή απόφαση σε μια δύσκολη κατάσταση», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Guido Westerwelle οποίος είχε εκφράσει επιφυλάξεις σχετικά με το άνοιγμα του κεφαλαίου 22 την περασμένη εβδομάδα υποστηριζόμενος από τις Κάτω Χώρες και την Αυστρία.

Η απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ την Τρίτη ήταν μια «μέση οδός» είπε στην EuActiv Τουρκίας η Çiğdem Nas, γενική γραμματέας του Ιδρύματος για τη Οικονομική Ανάπτυξη (Economic Development Foundation) ενός think tank που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη. Πρόσθεσε ότι το άνοιγμα του κεφαλαίου αμέσως μετά τη συζήτηση και με το ζήτημα των διαδηλώσεων στην Τουρκία να κυριαρχεί θα μπορούσε να ειδωθεί ως «ανταμοιβή» για την Τουρκία.

Τα πρόσφατα γεγονότα στην Τουρκία, η υπερβολική και δυσανάλογη χρήση βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας, και τα προβλήματα με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και έκφρασης θεωρούνταν σε μεγάλο βαθμό ως μια καλή αφορμή για την υποστήριξη των αξιών της ΕΕ. Συνεπώς, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο για πρώτη φορά μέσα σε τρία χρόνια στον απόηχο των γεγονότων αυτών προκάλεσε αντιπαράθεση μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μετά την υιοθέτηση ενός καταδικαστικού ψηφίσματος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 13 Ιουνίου, ο Τούρκος πρωθυπουργός Recep Tayyip Erdoğan δήλωσε ότι δεν αναγνωρίζει ούτε το ψήφισμα αλλά ούτε και «ένα τέτοιο Ευρωκοινοβούλιο».

Η ένταση μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας κορυφώθηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν τα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών κάλεσαν τους αντίστοιχους πρεσβευτές τους για συνομιλίες, μετά τις κατηγορίες που εξαπέλυσε ο Τούρκος υπουργός για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Egemen Bağış εναντίον της Γερμανίδας Καγκελαρίου Angela Merkel ότι ανακατεύεται με τις υποθέσεις της Τουρκίας προκειμένου να προσελκύσει τούρκικες ψήφους στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Η Τουρκική κοινότητα της Γερμανίας αριθμεί περίπου 2,5 εκατ. ανθρώπους.

Η Merkel είπε ότι σοκαρίστηκε από το πώς χειρίστηκε η τουρκική κυβέρνηση τις διαμαρτυρίες και ότι το προεκλογικό πρόγραμμα του κόμματός της εναντιώνεται στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, λόγω του μεγέθους της χώρας και της δομής της οικονομίας της.

Η ΕΕ δεν πρέπει ποτέ να κλείσει την πόρτα

Ωστόσο, κάποιες χώρες της ΕΕ ήταν λιγότερο διστακτικές στο ξεπάγωμα των ενταξιακών συνομιλιών με την Τουρκία. Κατά την άφιξη των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ για τη συνάντηση τη Δευτέρα, ο Σουηδός υπουργός Εξωτερικών Carl Bildt δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «υπάρχουν πάντα πράγματα που συμβαίνουν σε διάφορες χώρες» και ότι η ΕΕ δεν μπορεί να αλλάξει τη στρατηγική διεύρυνσης της «επειδή συμβαίνει να υπάρχει κάποια νευρικότητα σε κάποια περιοχή».

«Νομίζω ότι δεν πρέπει ποτέ να κλείσουμε την πόρτα», δήλωσε ο Βέλγος ομόλογος του Didier Reynders, προσθέτοντας ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις είναι επίσης ένας τρόπος για να «κάνουμε τα πράγματα να κινούνται» στην Τουρκία.

Ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Thorbjørn Jagland φάνηκε να είναι θετικός σχετικά με αυτό. «Η Τουρκία και το Συμβούλιο της Ευρώπης ακούν ο ένας τον άλλο» είπε ο Jagland στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Davutoğlu στην Άγκυρα την Τρίτη, προσθέτοντας ότι η ευρωπαϊκή οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορεί να συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.

Ο Jagland έχει προειδοποιήσει την Τουρκία σχετικά με την πρόσφατα δυσανάλογη χρήση βίας κατά των διαδηλώσεων.

«Πολλοί κύκλοι στην ΕΕ τάσσονται κατά του συνολικού κλεισίματος των [ενταξιακών] διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Αυτό συμβαίνει επειδή η ΕΕ, μεταξύ άλλων, θα έχανε την ευκαιρία να επηρεάσει τον εκδημοκρατισμό στην Τουρκία. Ως εκ τούτου, το κεφάλαιο αναμένεται να ανοίξει μόλις παρουσιαστεί η έκθεση προόδου», δήλωσε η Nas.

Αλλά τόνισε επίσης ότι οι εξελίξεις στην Τουρκία τους προσεχείς μήνες θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, προσθέτοντας ότι αν δεν προσάψουν τις κατάλληλες κατηγορίες σε εκείνους που είναι υπεύθυνοι για την κακομεταχείριση και τους θανάτους που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, οι πιθανότητες της Τουρκίας για άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου μπορεί να μειωθούν.

Η Άγκυρα ασκεί κριτική

Το σημαντικό βήμα ανοίγματος ενός νέου κεφαλαίου στις ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας θα παραμείνει σε εκκρεμότητα για τους επόμενους μήνες, καθώς η ημερομηνία για το επίσημο άνοιγμα δεν έχει ακόμα οριστεί, την ώρα που η Άγκυρα έχει ρίξει τους τόνους απέναντι στην κριτική της ΕΕ τις τελευταίες ημέρες.

Η τουρκική κυβέρνηση όμως, εν τω μεταξύ, ετοιμάζεται να ενισχύσει την υπεράσπιση της κατά των κατηγοριών για παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Την Τρίτη, ο Bağış παρέθεσε ένα γεύμα εργασίας για τους πρεσβευτές των χωρών της ΕΕ στην Άγκυρα, και τους παρουσίασε τον απολογισμό της κυβέρνησης για τις διαμαρτυρίες και τα Δυτικά παραδείγματα υπερβολικής χρήσης βίας από την αστυνομία.

«Αν και δεν εγκρίνουμε την προσέγγιση των χωρών σας σε παρόμοια ζητήματα για τα οποία επικρίνεται η Τουρκία θα έχουμε την ευκαιρία να μοιραστούμε το πώς οι δυνάμεις ασφαλείας μπορεί να υπερβούν τα όρια εξουσιοδότησης τους σε κάθε χώρα» είπε ο Bağış στους διπλωμάτες, προσθέτοντας ότι η Τουρκία δεν είναι μια «δεύτερης κατηγορίας δημοκρατία η οποία μπορεί να ενδώσει σε εσωτερική ή εξωτερική πίεση».

Πηγή: euractiv.gr