Μια διαμαρτυρία εναντίον των σχεδίων κατεδάφισης ενός πάρκου στην Κωνσταντινούπολη πυροδότησε τις πιο σκληρές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των τελευταίων ετών στην Τουρκία. ΕΕ και ΗΠΑ εξέφρασαν ανησυχία για τη χρήση βίας από την αστυνομία καθώς οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν σε όλη τη χώρα.
Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν αρχικά ως ένα ειρηνικό κίνημα αντίδρασης στα σχέδια της κυβέρνησης να κατεδαφίσει ένα πάρκο στην κεντρική πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη. Αυτή η διαμαρτυρία ωστόσο εξελίχθηκε σε μια γενικευμένη αντίδραση απέναντι στις κυβερνητικές πολιτικές, και επεκτάθηκε στην υπόλοιπη χώρα.
Ωστόσο το Σάββατο, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι 53 πολίτες και 26 αστυνομικοί τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια των βίαιων συγκρούσεων.
Ο ακριβής αριθμός των τραυματιών δεν είναι σαφής και θεωρείται ότι είναι πολύ μεγαλύτερος από τα επίσημα νούμερα.
Η Διεθνής Αμνηστία κάνει λόγο για δύο θανάτους και πάνω από 1,000 τραυματίες. Ακόμη, ο αριθμός των συλληφθέντων είναι περίπου 1,000.
Ξεκίνησε ως «περιβαλλοντικό ζήτημα»
Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα, όταν λίγες εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν και κατασκήνωσαν στο πάρκο Gezi, το οποίο και σχεδίαζε η κυβέρνηση να κατεδαφίσει.
Μιλώντας στην τελετή της τρίτης γέφυρας πάνω από το Βόσπορο την Τετάρτη, ο Τούρκος πρωθυπουργός Recep Tayyip Erdoğan σνόμπαρε τη διαμαρτυρία, λέγοντας: «Ό, τι κάνετε, έχουμε πάρει την απόφασή μας και θα συνεχίσουμε με τα σχέδιά μας».
Η ίδια η τρίτη γέφυρα πάνω από τον Βόσπορο αποτέλεσε αμφιλεγόμενο θέμα στην Τουρκία, όχι μόνο επειδή ο δρόμος θα περνά μέσα από τα δάση και θα προκαλέσει περιβαλλοντική ζημία, αλλά επίσης εξαιτίας της ονομασίας της.
Χωρίς προηγούμενη δημόσια συζήτηση, η κυβέρνηση ανακοίνωσε το όνομα της γέφυρας «Yavuz Sultan Selim», ενός σουλτάνου που ήταν υπεύθυνος για την σφαγή Αλεβιτών στην Ανατολία.
Μετά τις δηλώσεις του Τούρκου Πρωθυπουργού, περισσότεροι διαδηλωτές κατέφθασαν στο πάρκο. Μετά από αλλεπάλληλες προσπάθειες της αστυνομίας να διαλύσει τη συγκέντρωση, πραγματοποιήθηκαν σφοδρές συγκρούσεις.
Καθώς ολοένα και περισσότερος κόσμος κατέφθανε στο σημείο της διαμαρτυρίας, η χρήση βίας της αστυνομίας κλιμακώθηκε το Σάββατο το πρωί, ενώ ακόμη και ελικόπτερα ψέκαζαν δακρυγόνα στο πλήθος, όπως δείχνει το παρακάτω.
http://www.youtube.com/watch?v=yty0NSzYkW4,
Η κλιμάκωση των συγκρούσεων επεκτάθηκε και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας και πολύ σύντομα προσέλκυσε διεθνές ενδιαφέρον. Το Σάββατο, ο Υπουργός Εσωτερικών Muammer Güler είπε ότι υπήρχαν πάνω από 90 συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε 48 πόλεις.
Υπήρχαν επίσης δημοσιεύματα για βίαιες συγκρούσεις στην Άγκυρα.
Αντίδραση Βρυξελλών
Η Κομισιόν εξέφρασε ανησυχία για το ζήτημα την Παρασκευή: «Καταδικάζουμε την υπερβολική και δυσανάλογη χρήση βίας», είπε η Κομισιόν σε δήλωσή της στην εφημερίδα Today‘s Zaman.
«Υπενθυμίζουμε τη σημασία εγγύησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία έκφρασης και η ελευθερία του συνέρχεσθαι. Κάθε περιορισμός θα πρέπει να είναι αυστηρά στα όρια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στην δικαιοδοσία του».
Ο Επίτροπος Διεύρυνσης Štefan Füle, έγραψε στο Twitter:
«Είμαι ανήσυχος από τις εικόνες από την πλατεία Ταξίμ», ενώ στήριξε και την έκκληση του Τούρκου Προέδρου Abdullah Gül για αυτοσυγκράτηση.
Ο Egemen Bağış, Τούρκος Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, επέκρινε τη δήλωση της Κομισιόν, λέγοντας ότι οι Βρυξέλλες δεν πρέπει να «παρερμηνεύουν» την κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Ανατόλια.
Ο Bağış ισχυρίστηκε ότι οι διαδηλωτές είναι «περιθωριακές ομάδες» που τάσσονται κατά των «ευρωπαϊκών αξιών».
«Η Ευρώπη να κοιτάξει τον εαυτό της»
Στην πρώτη του αντίδραση για τις διαδηλώσεις, ο Erdoğan παραδέχτηκε την Κυριακή ότι έλαβε χώρα υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία και ότι η κυβέρνηση θα ερευνήσεις τις καταγγελίες.
Μιλώντας στην ολομέλεια των Τούρκων Εξαγωγέων, ο Erdoğan έκανε εκτενή αναφορά στις περιβαλλοντικές πολιτικές της κυβέρνησής του καθώς και όταν ήταν δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης τη δεκαετία του 1990.
Είπε ότι δεν υπάρχουν τελικές αποφάσεις για το πάρκο, απέρριψε τους ισχυρισμούς των διαδηλωτών ότι θα μετατραπεί σε εμπορικό κέντρο και άφησε το ενδεχόμενο να μετατραπεί σε μουσείο.
Ωστόσο επέμεινε ότι θα υπάρξει αναμόρφωση του χώρου.
Μιλώντας σε άλλο συνέδριο, ο Erdoğan απάντησε στις διεθνείς επικριτικές αντιδράσεις λέγοντας ότι οι άλλοι «πρέπει πρώτα να κοιτούν τους εαυτούς τους». «Γνωρίζουμε τι συμβαίνει στη Βρετανία, την Ισπανία και τις ΗΠΑ», είπε, χωρίς να προβεί σε λεπτομέρειες.
Πηγή: euractiv.gr
