Μετά τις τελευταίες εκλογές ξέσπασε ένα κύμα αντιδράσεων περί εθνικισμού στην Ελλάδα και την είσοδο εθνικιστών στην Ελληνική Βουλή. Ως λαός της τελευταία στιγμής που είμαστε, είναι γνωστό ότι βλέπουμε το ,όποιο υπάρχον, πρόβλημα πάντα όταν είναι αρκετά αργά ή όταν μας χτυπάει την πόρτα της βόλεψής μας.

greek-flagΜε αυτό το κείμενο δεν θέλω να πάρω θέση για το αν καλώς ή κακώς μπήκαν στην Βουλή αυτά τα «εθνικιστικά στοιχεία» όπως χαρακτηρίζονται, ούτε να σας πείσω για την ορθότητα ή μη κάποιων απόψεων. Θέλω απλά να προσπαθήσω να κάνω έναν διαχωρισμό μεταξύ της έννοιας του εθνικιστή και αυτής του πατριώτη γιατί νομίζω ότι έχουμε μπερδέψει λίγο τις δυο ορολογίες.

Ας ξεκινήσουμε όμως, για να έχουμε ένα σημείο αναφοράς και να μην νομίζετε ότι σας λέω αερολογίες, με τους ορισμούς των δυο λέξεων. Σας τους παραθέτω ευθύς αμέσως. Στην αναζήτηση λοιπόν για τον ορισμό της λέξης πατριώτης βρήκα το παρακάτω κείμενο( το οποίο προέρχεται από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μπορείτε να το βρείτε εδώ ):

πατριώτης ο [patriótis] θηλ. πατριώτισσα [patriótisa] : 1. αυτός που έχει κοινό τόπο καταγωγής (χώρα, περιοχή, πόλη, χωριό) με κπ.• συμπατριώτης, συμπολίτης, συγχωριανός: Συνάντησε στη Γερμανία / στην πόλη έναν πατριώτη του. Διαπίστωσαν ότι είναι / βρέθηκαν πατριώτες. || (οικ., στην κλητ.) προσφώνηση άγνωστου συνήθ. προσώπου: Γεια σου / καλημέρα πατριώτη. 2. αυτός που αγαπάει την πατρίδα του• φιλόπατρις: Οι Έλληνες / οι Αμερικανοί είναι πατριώτες. πατριωτάκι το YΠΟKΟΡ (οικ., στη σημ. 1) ο συμπατριώτης: Είμαστε πατριωτάκια. Γεια σου, ~!

[1: αρχ. πατριώτης• 2: λόγ. < γαλλ. patriote (στη νέα σημ.) < υστλατ. patriota < αρχ. πατριώτης• λόγ. πατριώτ(ης) -ισσα]

Ενώ στην αναζήτηση για τον ορισμό της λέξης εθνικιστής βρήκα ότι:

εθνικιστής ο [eθnikistís] θηλ. εθνικίστρια [eθnikístria] : 1.αυτός που είναι τόσο απόλυτα αφοσιωμένος στα δικά του εθνικά ιδεώδη και αγωνίζεται με τόσο πάθος και φανατισμό για την επικράτησή τους, ώστε να εκδηλώνει μια συμπεριφορά περιφρόνησης και εχθρότητας προς άλλα έθνη• (πρβ. σοβινιστής, υπερπατριώτης): Bίαιες εκδηλώσεις φανατικών εθνικιστών σε βάρος της μειονότητας. 2. αυτός που αγωνίζεται για τα δικά του εθνικά ιδεώδη με πάθος, αλλά χωρίς να παύει να αναγνωρίζει και να σέβεται τα δίκαια άλλων εθνών• (πρβ. πατριώτης): Εθνικιστές συγκρούστηκαν με δυνάμεις των αποικιοκρατών. || (ως επίθ.): Εθνικιστές αντάρτες.

[λόγ. εθνικ(ισμός) -ιστής μτφρδ. αγγλ. nationalist ή γαλλ. nationaliste • λόγ. εθνικισ(τής) -τρια]

Όπως βλέπουμε από τους δυο αυτούς ορισμούς υπάρχουν πολλά κοινά σημεία αλλά και κάποιες σημαντικές διαφορές που είναι αυτές που δημιουργούν σύγχυση. Και στις δυο ορολογίες βλέπουμε ότι είναι προφανές το εθνικό στοιχείο σε πλαίσια της αγάπης για την χώρα. Το στοιχείο όμως που κάνει την διαφορά είναι ότι στον ορισμό του εθνικιστή βλέπουμε την ύπαρξη φανατισμού και εχθρότητας προς τα άλλα έθνη. Και νομίζω σε αυτόν ακριβώς τον λόγο, στην ύπαρξη φανατισμού δηλαδή, οφείλεται και η αρνητική σημασία της λέξεως εθνικιστής. Το να αγαπά κάποιος την πατρίδα του και να θέλει το καλό της, το να αγαπάει την ελληνική ιστορία, την ελληνική παράδοση και να θέλει να την μεταδώσει στις νεότερες γενιές δεν νομίζω ότι είναι στοιχεία που καθιστούν κάποιον εθνικιστή. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως όλων των παραπάνω, ώστε να θεωρηθεί κάποιος πατριώτης και όχι εθνικιστής, είναι ο σεβασμός προς την ίδια την πατρίδα και τους κατοίκους της. Έτσι τουλάχιστον το καταλαβαίνω εγώ.

Έχω όμως και κάποια προσωπικά ερωτήματα που θέλω να λύσω εκτός από το να αποσαφηνίσω τις δυο παραπάνω έννοιες, πράγμα που νομίζω έγινε λίγο πολύ με τους δυο ορισμούς και την ερμηνεία τους. Γιατί έχει περάσει στην Ελλάδα η άποψη ότι όποιος φέρει άποψη σχετικά με το φλέγον μεταναστευτικό ζήτημα, η οποία να περιλαμβάνει την προοπτική απομάκρυνσης μεταναστών από την χώρα, είναι εθνικιστής χωρίς καν να ακουστεί η γνώμη του; Γιατί βλέπουμε σαν χώρα τα πράγματα μόνο σε ασπρόμαυρο φόντο και δεν βλέπουμε ότι υπάρχει και η μέση λύση; Δηλαδή πας μη Έλλην βάρβαρος; Δεν νομίζω ότι αυτό είναι υγιής αντιμετώπιση σκεπτόμενων ανθρώπων. Βέβαια αυτά είναι ερωτήματα ρητορικά που δεν έχουν μια μόνο απάντηση. Για τον κάθε ένα από εμάς υπάρχει και μια διαφορετική οπτική γωνία.

Έχω υπάρξει και η ίδια μετανάστρια και νομίζω πως μπορώ να εκφέρω γνώμη για τον τρόπο αντιμετώπισης των μεταναστών. Στην Ελλάδα μιλάμε για εθνικισμούς και μετανάστες στο επίπεδο που κανείς θα νομίσει ότι αν ξαφνικά αύριο γίνει ένα μαγικό κόλπο και εξαφανιστούν όλοι οι «βάρβαροι» από την Ελλάδα αυτομάτως θα λυθούν όλα μας τα προβλήματα. Με συγχωρείται που σας το λέω αλλά δεν είναι έτσι. Το πρόβλημα στην χώρα μας είναι πολύ πιο βαθύ και σοβαρό και νομίζω ότι και εσύ φίλε που με διαβάζεις αυτή τη στιγμή καταλαβαίνεις τι εννοώ. Δεν θέλω να επεκταθώ σε περίεργους ατραπούς και μονοπάτια που θα με οδηγήσουν σε πολιτικά «χωρικά ύδατα» γιατί νομίζω ότι το θέμα αυτό είναι άποψη ζωής και όχι πολιτικής.

Υ.Γ. Αλήθεια αν φοράω ένα μαντίλι με την ελληνική σημαία στο κεφάλι, όπως πχ στην Αμερική, είμαι εθνικίστρια ή πατριώτισσα; Οι Ισπανοί που έχουν την σημαία τους σαν έμβλημα ακόμα και σε ζώνες, πορτοφόλια και εσώρουχα είναι πιο πατριώτες από εμάς και αν ναι θα μπορούσα ας πούμε να βγω και εγώ στον δρόμο με την ελληνική σημαία τυπωμένη π.χ. στο μπλουζάκι μου χωρίς να ακούσω περίεργους χαρακτηρισμούς; Αναρωτιέμαι…..

Από την Δέσποινα Παρασύρη για το Κάθε Μέρα