Νομοθετική πρόταση για πιο αποτελεσματικά εργαλεία δέσμευσης, διαχείρισης και κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων του οργανωμένου εγκλήματος και της μαφίας σε όλη την ΕΕ, ανακοίνωσε χθες (12 Μαρτίου) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Επίτροπος εσωτερικών υποθέσεων Cecilia Malmström τόνισε ότι η προτεινόμενη οδηγία θα απλοποιήσει τους υπάρχοντες κανόνες και θα καλύψει τα κενά από τα οποία μέχρι σήμερα επωφελούνται οι εγκληματίες. Θα ανοίξει επίσης και τον δρόμο για κατάσχεση που δεν βασίζεται στην ποινική καταδίκη.

Παραδέχτηκε ότι οι κανόνες διαφέρουν κατά πολύ από χώρα σε χώρα της ΕΕ, ενώ μέχρι σήμερα έχουν κατασχεθεί πολύ λίγα σε σχέση με τα τεράστια ποσά κερδών από εγκληματικές δραστηριότητες (δείτε ιστορικό).

Τα χρήματα από εγκληματικές δραστηριότητες επενδύονται σε χρυσό, σκάφη αναψυχής, αγωνιστικά άλογα και πολυτελή αυτοκίνητα, τόνισε η Malmström. Αυτά τα χρήματα πρέπει να επιστρέψουν στη νόμιμη οικονομία, υπογράμμισε.

Η Επίτροπος συνέχισε λέγοντας ότι μια τέτοια πρωτοβουλία είναι ακόμη πιο σημαντική δη σε καιρούς κρίσης, καθώς θα μπορούσαν να επενδυθούν σε τομείς πρόνοιας, όπως η υγειονομική περίθαλψη, σχολεία ή και να επιστραφούν στα θύματα.

«Μιλάμε για τεράστια ποσά», είπε. «Πρέπει να χτυπήσουμε τους εγκληματίες εκεί που πονάνε, κυνηγώντας τα χρήματα και πρέπει να φέρουμε τα κέρδη τους πίσω στη νόμιμη οικονομία, ειδικά σε καιρούς κρίσης. Οι αρχές επιβολής του νόμου και η δικαιοσύνη θα πρέπει να έχουν καλύτερα εργαλεία να παρακολουθούν τη διαδρομή των χρημάτων.

Αυτό που συνιστά καινοτομία στη νομοθετική πρόταση είναι η κατάσχεση που δεν βασίζεται σε ποινική καταδίκη, που θα εφαρμόζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

Περιουσιακά στοιχεία που δεν συνδέονται με ένα συγκεκριμένα έγκλημα, αλλά σαφώς προκύπτουν από παρόμοια εγκληματική δραστηριότητα (διευρυμένη κατάσχεση).

Περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονται από τον εγκληματία σε τρίτο μέρος, το οποίο θα πρέπει να γνωρίζει ότι αποτελούν προϊόν εγκληματικής δραστηριότητας.

Όταν ο ύποπτος έχει αποβιώσει, είναι χρόνια άρρωστος ή έχει διαφύγει.

Που θα επιτρέπουν στις αρχές επιβολής του νόμου να δεσμεύουν περιουσιακά στοιχεία που διατρέχουν τον κίνδυνο εξαφάνισης.

Η Malmström τόνισε ότι οι προτάσεις θα μπορούσαν να είχαν πάει ακόμη παραπέρα, ωστόσο η Επιτροπή επιδίωξε μια ισορροπία που θα ήταν «λογική». Παραδέχτηκε ότι για κάποια κράτη μέλη οι προτεινόμενες αλλαγές θα χρειαστούν μεγαλύτερη εναρμόνιση σε σχέση με άλλα κράτη.

Στο ερώτημα τι θα κάνουν οι χώρες με τις διαδικασίες κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων, η Επίτροπος τόνισε ότι τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικές πρακτικές και ότι το σημαντικό είναι ο πλούτος να επανέλθει στη νόμιμη οικονομία.

Κατέστησε επίσης σαφές ότι η πρόταση καλύπτει μόνο μέλη της ΕΕ και δεν θα αφορά σε χώρες εκτός ΕΕ όπως η Ελβετία.

Ερωτηθείσα για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία- που είναι ήδη υπό επιτήρηση από το Μηχανισμό Ελέγχου και Συνεργασίας, ο οποίος και απαιτεί κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων από εγκληματικές δραστηριότητες- η Επίτροπος άφησε να εννοηθεί ότι η νέα πρωτοβουλία δεν έχει καμία σχέση με τον τρέχοντα μηχανισμό.

Ιστορικό

Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι το συνολικό ποσό των κερδών από εγκληματικές δραστηριότητες ανήλθε το 2009 στα 2.1 τρις δολάρια ή 3.6% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Δεν υπάρχουν γενικές εκτιμήσεις για το μέγεθος των κερδών από εγκληματικές δραστηριότητες στην ΕΕ, ωστόσο μπορούν να υπολογιστούν σε κάποιες συγκεκριμένες χώρες. Για παράδειγμα, τα ετήσια κέρδη του οργανωμένου εγκλήματος στην Ιταλία υπολογίστηκε το 2011 στα 150 δις ευρώ, στο Ηνωμένο Βασίλειο για το 2006 ήταν στα 15δις ευρώ.

Πηγή: euractiv.gr