Η τιμή του αργού πετρελαίου από χθες μετρά απώλειες της τάξεως του 6%, βυθίζοντας την τιμή του στα 38,24 δολάρια το βαρέλι, με το μπρεντ να έχει τιμή 42.69 δολάρια (-6.49%), υποχωρώντας σε νέα ναδίρ 6,5 ετών, αλλά η τιμή της βενζίνης στην αντλία δεν μειώνεται.
Η μεγάλη πτώση της τιμής του “μαύρου χρυσού” ευθύνεται στην επιβράδυνση της κινεζικής και -κατά συνέπεια- της παγκόσμιας οικονομίας, κάτι που οδηγεί σε δραματική μείωση της πετρελαϊκής ζήτησης, σε μια εποχή άφθονης προσφοράς. Η πτώση που υπέστησαν τα κινεζικά χρηματιστήρια, τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση τους από την παγκόσμια οικονομική κρίση, ενέτειναν τις ανησυχίες σχετικά με τις προοπτικές για την παγκόσμια ζήτηση του αργού.
Η έλλειψη δράσης από την κινεζική κυβέρνηση, μετά την πτώση των χρηματιστηριακών αγορών της κατά 11% την περασμένη εβδομάδα, ενθάρρυνε σήμερα την ελεύθερη πτώση των διεθνών χρηματιστηρίων και των τιμών άλλων πρώτων υλών.
Οι σημερινές μειώσεις δεν έχουν να κάνουν με τα θεμελιώδη μεγέθη της αγοράς. Οφείλονται εξ ολοκλήρου στην Κίνα,
δήλωσε αναλυτής της Commerzbank στη Φρανκφούρτη, προσθέτοντας:
Ο φόβος είναι ότι θα υπάρξει μία ανώμαλη προσγείωση (της κινεζικής οικονομίας) και ότι τα πράγματα θα ξεφύγουν από τον έλεγχο των κινεζικών Αρχών.
Από τις αρχές του Αυγούστου η τιμή του αμερικανικού αργού έχει υποχωρήσει περισσότερο από 17% και η τιμή του μπρεντ περισσότερο από 16%. Παρότι οι τιμές έχουν κάνει βουτιά, μέχρι τιγμής οι χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ δεν φαίνεται να προσανατολίζονται στη λήψη μέτρων για τη συγκράτησή τους, αν και ο υπουργός Πετρελαίου του Ιράν, Μπιτζάν Ζαγκανέχ, υποστήριξε ότι η σύγκληση έκτακτης συνεδρίασης μεταξύ των χωρών-μελών του καρτέλ θα μπορούσε να αποδειχθεί αποτελεσματικό βήμα για τη σταθεροποίηση των τιμών. Το ολοένα και μεγαλύτερο παγκόσμιο πλεόνασμα πετρελαίου αποτελεί έναν από τους λόγους που οι τιμές έχουν υποχωρήσει περισσότερο από 30% από τον Μάιο.
Το πετρελαίου ως αγαθό διέπεται από τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Η προσφορά αυτή τη στιγμή είναι υψηλή. Οι αγορές φοβούνται πως η ζήτηση από την Κίνα θα μειωθεί συνεπώς η τιμή του πετρελαίου μειώνεται. Παρ’ όλα αυτά οι πυλώνες της αγοράς παραμένουν αμετάβλητοι. Δεν αναμένεται στο άμεσο μέλλον να υπάρξει κάτι άλλο που θα αντικαταστήσει αποτελεσματικά το πετρέλαιο. Συνεπώς,η τιμή ειδικά όσο πλησιάζουμε προς το τέλος του καλοκαιριού εκτιμώ πως θα διορθώσει.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Κίνα ηγήθηκε της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης μετά την κρίση και διατηρεί τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης παγκοσμίως. Για τον λόγο αυτό η παρούσα επιβράδυνση είναι τμήμα ενός φυσιολογικού οικονομικού κύκλου. Είναι το επόμενο βήμα για την Κίνα πριν συνεχιστεί η ανάπτυξη,
εξηγεί ο οικονομικός αναλυτής Νουρ Αλ Χαμουρί.
Τα χρηματιστήρια σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες υπέστησαν σημαντικές ζημιές. Για την Wall Street ήταν μια από τις χειρότερες εβδομάδες των τελευταίων ετών. Ο δείκτης Standard & Poor’s 500 έχασε 5,6%, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2011. Πτωτικά κινήθηκαν και οι δείκτες στις αγορές της Μέσης Ανατολής. Χαμηλό επταμήνου για το χρηματιστήριο της Σαουδικής Αραβία. ενώ αντίστοιχες ήταν και οι απώλειες στο Ντουμπάι. Την αρνητική τάση δεν ακολούθησαν η τιμή του χρυσού που σημείωσε άνοδο κατά 3,15% αφού μετά την τελευταία συνεδρίαση της FED φάνηκε να απομακρύνεται το ενδεχόμενο της αύξησης των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα το δολάριο υποχώρησε 2% την προηγούμενη εβδομάδα.
Είδαμε μια ενίσχυση του χρυσού όμως οι επενδυτές δεν στράφηκαν σε αυτόν με τον τρόπο που συνήθιζαν στο παρελθόν. Οι επενδυτές επιχειρούν να μειώσουν την έκθεση τους σε νομίσματα και όχι μόνο. Για παράδειγμα το ευρώ ήταν μια επένδυση ασφαλείας τις προηγούμενες ημέρες το ίδιο ίσχυε και το ιαπωνικό γιεν αλλά και για το ελβετικό φράγκο. Οι επενδυτές εκτιμούν πιο θετικά την επένδυση σε αυτά τα νομίσματα παρά στον χρυσό,
εξηγεί ο κ. Χαμουρί.
Σχεδόν ίδιες οι τιμές στην αντλία
Τι γίνεται όμως στην αντλία; Η μεγάλη πτώση της τιμής του αργού πετρελαίου δεν έχει κάποιο εμφανές αντίκρισμα στον Έλληνα καταναλωτή, καθώς η υπέρμετρη φορολόγηση, οι αγκυλώσεις στην αγορά και η αυξημένη ζήτηση λόγω καλοκαιριού επιβραδύνουν και αποτρέπουν σε ένα σημαντικό βαθμό την αισθητή μείωση των τιμών στα καύσιμα. Ειδικότερα, παρότι οι διεθνείς τιμές των αργών πετρελαίων καταγράφουν τις χαμηλότερες τιμές της τελευταίας εξαετίας, δεν συμβαίνει το ίδιο και στη χώρα μας, όπου η πανελλαδική μέση τιμή της αμόλυβδης βενζίνης των 95 οκτανίων παρέμενε προχθές Κυριακή 23 Αυγούστου στο 1,494 ευρώ ανά λίτρο.
Σαφώς και το βασικό αίτιο για τη διατήρηση των τιμών λιανικής σε υψηλά επίπεδα είναι το ποσοστό της φορολόγησης, που είναι ένα από τα υψηλότερα μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Πέραν τούτου, όμως, υπάρχει και ραθυμία της αγοράς, τόσο των διυλιστηρίων όσο και των εμπόρων και πρατηριούχων στο να ενσωματώσουν άμεσα τις μειώσεις. Βέβαια, το επιχείρημα είναι ότι οι μειώσεις των διεθνών τιμών χρειάζονται ένα βάθος χρόνου για να περάσουν στην τελική τιμή, ωστόσο στην ελληνική αγορά η εμπειρία καταδεικνύει ότι στην περίπτωση μείωσης των διεθνών τιμών το όφελος για τον καταναλωτή επέρχεται πολύ αργά, ενώ στην αντίθετη περίπτωση η μετακύλιση του κόστους είναι άμεση. Στη διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα “συμμετέχει” και ο Αύγουστος, μήνας που παραδοσιακά, λόγω διακοπών, τα καύσιμα διατηρούν την αξία τους. Μάλιστα, αυτό αποδεικνύεται εύκολα από τις μέσες τιμές στις τουριστικές περιοχές της χώρας.
Αναμφίβολα, όμως, τη μεγαλύτερη βαρύτητα στη διαμόρφωση της τελικής τιμής κατέχουν οι φόροι και οι δασμοί, οι οποίοι στην προαναφερθείσα μέση τιμή του 1,494 ευρώ ανά λίτρο για την αμόλυβδη βενζίνη ανέρχονται στο 0,96 ευρώ ανά λίτρο. Ενδεικτικά, ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης ανά 1.000 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης στην Ελλάδα ανέρχεται στα 670 ευρώ, στη Γερμανία επίσης στα 670 ευρώ, στην Αυστρία 515 ευρώ, στην Ισπανία 425 ευρώ, στο Λουξεμβούργο 462 ευρώ, στη Βουλγαρία 363 ευρώ, στην Κύπρο 479 ευρώ, στην Ιρλανδία 588 ευρώ, στην Πορτογαλία 586 ευρώ, στην Πολωνία 455 ευρώ.
Στην κορυφή βρισκόμαστε και ως προς τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), καθώς στην Ελλάδα είναι 23%, στη Γερμανία 19%, στην Αυστρία 20%, στην Ισπανία 21%, στο Λουξεμβούργο 15%, στην Κύπρο 19%, στη Γαλλία 20%, στην Ιταλία 22% και στο Βέλγιο 21%.
Ως εκ τούτου, η υψηλή φορολογία καθιστά σχεδόν ανελαστική τη μείωση της τιμής της αμόλυβδης, καθώς οι φόροι και οι λοιπές επιβαρύνσεις συμμετέχουν στη διαμόρφωση της τελικής τιμής σε πολύ υψηλό ποσοστό. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πτώση της τιμής του αργού πετρελαίου επηρεάζει άμεσα την πορεία των δημόσιων ως απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ. Σημειώνεται ότι στον προϋπολογισμό του 2015 η διεθνής τιμή του αργού είχε υπολογιστεί στα 99,36 ευρώ ανά βαρέλι.
Παράγοντες εκτιμούν ότι αν στις επόμενες εβδομάδες οι διεθνείς τιμές σταθεροποιηθούν στα σημερινά επίπεδα ή υποχωρήσουν κι άλλο, τότε είναι δεδομένο ότι οι λιανικές τιμές στην Ελλάδα, παρά την υψηλή φορολογία, θα μειωθούν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών. Η χαμηλότερη τιμή των πέντε τελευταίων ετών καταγράφηκε στις 26 Ιανουαρίου 2015, ημέρα κατά την οποία η πανελλαδική μέση τιμή της αμόλυβδης βενζίνης των 95 οκτανίων διαμορφώθηκε στο 1,370 ευρώ ανά λίτρο.
Κυριάκος Πηλίδης
