Ταινίες που προκάλεσαν – απαγορεύτηκαν – δίχασαν και που δεν πέρασαν απαρατήρητες απ το κοινό, τους κριτικούς, την κοινωνία αλλά πρώτιστος από την εκκλησία. Και οι τέσσερις ταινίες παρουσιάζουν τη ζωή του Χριστού με εντελώς διαφορετική κινηματογραφική ματιά.
Στο παρακάτω κείμενο θα τις γνωρίσουμε και θα μάθουμε αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία.
Ας ξεκινήσουμε χρονολογικά:
Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (1964):
Για τους κριτικούς θεωρείται η καλύτερη μεταφορά του Χριστού στο σινεμά. Σκηνοθετημένη από έναν άθεο και μαρξιστή στα πιστεύω του, τον Ιταλό Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Με αρκετά λιτή ενδυματολογία γυρισμένη σε επαρχία της νότιας Ιταλίας και με ερασιτέχνες ηθοποιούς. Ο Ενρίκε Ιραζότι υποδύεται τον Χριστό με μια τρομερή αθωότητα, χωρίς φανφάρες – εντυπωσιασμούς και έτσι καταφέρνει να δείχνει τις αδυναμίες και τους φόβους σαν να είναι ένας απλός άνθρωπος και όχι ο Θεάνθρωπος.
Ο Pasolini χωρίς να θέλει να προσβάλει τον θεατή δημιουργεί μια συγκινητική ταινία, παίρνει απ τους νεαρούς ηθοποιούς το καλύετρο που μπορεί και προσφέρει μια πειστικότατη ταινία πάνω στο Ευαγγέλιο.
Πρωταγωνιστούν: Ενρίκε Ιραζότι, Μαργκερίτο Καρούζο
Σκηνοθεσία: Πιέρ Πάολο Παζολίνι, Διάρκεια: 137’
Μικρά μυστικά
– Ο Παζολίνι διάλεξε τον Ιραζόκι επειδή ήταν πολύ αδύνατος μελαχρινός, με σκυφτούς ώμους, πυκνά φρύδια και χλωμός. Καμιά σχέση με την παραδοσιακή εικόνα του Μεσσία.
– Στην ταινία ακούγεται μουσική από Μπαχ και Μότσαρτ με σκοπό να αντιμετωπιστεί η αμηχανία των ηθοποιών.
ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΥΠΕΡΛΑΜΠΡΟ ΑΣΤΡΟ (1973)
Αρχές ’70, είμαστε στην εποχή των χίπις, της μουσικής επανάστασης της σεξουαλικής απελευθέρωσης των ναρκωτικών ουσιών. Και κάπου εκεί το 1973 ο σκηνοθέτης Νόρμαν Τζουίσον θα μεγαλοποιήσει το Θείο δράμα και τα ιερά κείμενα θα γίνουν στίχοι τραγουδιών. Ο Άντριου Λόιντ Βέμπερ συνέθεσε τη μουσική ενώ στους στίχους ήταν ο Τιμ Ράις. Τον Χριστό υποδύθηκε ο Τεντ Νίλι ο οποίος ήταν απ’ την αρχή στο πετσί του ρόλου και δεν χρειάστηκε να αλλάξει πολλά πάνω του. Το έργο επικεντρώνεται αρκετά στο ρόλο του Ιούδα (Καρλ Άντερσον) ο οποίος για πρώτη φορά είναι μαύρος. Η ταινία είναι μια αρκετά πρωτοποριακή τολμηρή εικόνα ενώ τα τραγούδια έχουν μείνει διαχρονικά καθώς και η σκηνή της εισόδου του Ιησού στα Ιεροσόλυμα είναι ανθολογική.
Μικρά μυστικά
– Οι Εβραίοι χαρακτήρισαν την ταινία τρομερά αντισημιτική. Ενώ απ’ την άλλη οι Χριστιανοί δεν τους άρεσε το συμπαθητικό πρόσωπο του Ιούδα
– Η ταινία προτάθηκε για Όσκαρ μουσικής, ενώ οι Τεντ Νίλι και Καρλ Άντερσον για Χρυσή σφαίρα.
– Στην πρεμιέρα της ταινίας στην Ελλάδα συνέβησαν τρομερά επεισόδια στους κινηματογράφους που προβαλόταν η ταινία, ενώ σε πολλούς ματαιώθηκε η προβολή.
Πρωταγωνιστούν: Τεντ Νίλι, Καρλ Άντερσον
Σκηνοθεσία: Νόρμαν Τζουίσον Διάρκεια :108’
ΕΝΑΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΜΑ ΤΙ ΠΡΟΦΗΤΗΣ (1979)
Όλα ξεκίνησαν από ένα αστείο που έκαναν μεταξύ τους οι Monty Python για να εξελιχθεί σε μια απ’ τις πιο σουρεαλιστικές κωμωδίες όλων των εποχών. Τα πάντα ξεκινούν όταν σε διπλανές φάτνες στη μια γεννιέται το Θείο βρέφος και δίπλα ο Μπράιαν Κοέν. Το άστρο μπερδεύτηκε και έστειλε τους μάγους στη λάθος και έτσι τα ανατρεπτικά σκηνικά ξεκινούν. Τα 6 μέλη της ομάδας υποδύθηκαν 42 διαφορετικούς χαρακτήρες. Τέλος η σκηνή της σταύρωσης έχει σημαδευτεί απ’ το αισιόδοξο τραγούδι «Πάντα να κοιτάς την φωτεινή πλευρά».
Πρωταγωνιστούν: Monty Pythons
Σκηνοθεσία: Τέρι Τζόουνς Διάρκεια: 94’
Μικρά μυστικά
– Η ταινία δεν θα είχε γυριστεί αν δεν την είχε χρηματοδοτήσει ο Τ. Χάρισον των Μπιτλς
– Η ταινία κατηγορήθηκε για βλασφημία και απαγορεύτηκε σε Ιρλανδία και Νορβηγία
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ (1988)
Η μεταφορά του βιβλίου του Νίκου Καζαντζάκη στη μεγάλη οθόνη απ’ τον Μάρτιν Σκορσέζε είχε την ίδια κατάληξη μ’ αυτό. Ο σκηνοθέτης εμφανίζει τον Θεάνθρωπο (Γουίλιαμ Νταφόε) στην πιο γήινη μορφή του που έχουμε δει ποτέ. Να προβληματίζεται, να έχει ενδοιασμούς για την ιερή αποστολή του, αλλά και να έχει ενοχές διότι ως μαραγκός έφτιαχνε και εκείνος σταυρούς για τους Ρωμαίους. Αποκορύφωμα της ταινίας και αυτό που εξόργισε περισσότερο τους κύκλους της εκκλησίας, είναι η σκηνή όπου ο Εσταυρωμένος ονειρεύεται μια επίγεια ζωή και τον δείχνει να κάνει έρωτα με την Μαγδαληνή. Αν εξαιρέσεις όλα αυτά μιλάμε για μια απ’ τις καλύτερες σκηνοθετικές δουλείες του Σκορσέζε ο οποίος καθοδηγεί μαεστρικά τους ηθοποιούς, ενώ και ο Νταφόε δίνει μια για πολλούς απ’ τις καλύτερες ερμηνείες της ζωής του.
Μικρά μυστικά
– Το Βατικανό το έχει συμπεριλάβει στα απαγορευμένα βιβλία
– Η ταινία απαγορεύτηκε στην Ελλάδα έπειτα από εντολή του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, αφού όμως πρώτα είχε κόψει 160.000 εισιτήρια
– “Μου δώσατε μια κατάρα; Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Εύχομαι να ‘ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή, όσο είναι η δική μου και να ‘στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο εγώ”, τάδε εφη Ν. Καζαντζάκης
Πρωταγωνιστούν: Γ. Νταφόε, Χ. Κιαιτέλ, Πολ Γκρέκο
Σκηνοθεσία: Μ. Σκορσέζε Διάρκεια: 164’
Αυτό ήταν λοιπόν το αφιέρωμα μου στις ταινίες που απασχολούν τη ζωή του Χριστού αλλά ποτέ δεν προβάλλονται. Δεν πιστεύω ότι προσβάλλουν τα θρησκευτικά ήθη και τα έθιμά μας, αλλά καθώς και ο κινηματογράφος είναι μια τέχνη, μας τα προβάλλει από μια διαφορετική οπτική γωνία.
Εύχομαι σε όλους “Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση”
του Γιάννη Βανταράκη για το kathemera.gr.
