Στις 11 χθες το πρωί, το τηλέφωνο στο γραφείο του αρμόδιου υφυπουργού ΠΕΚΑ Α. Παπαγεωργίου χτύπησε. Στην άλλη άκρη της γραμμής βρισκόταν ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Gazprom Αλεξάντερ Μεντβέντεφ. Το τηλεφωνικό ραντεβού είχε κλειστεί για την επισφράγιση της συμφωνίας μεταξύ ΔΕΠΑ και Gazprom για τη νέα τιμή του φυσικού αερίου και όχι μόνο. Αν και το θέμα της τιμής είχε ουσιαστικά «κλείσει» πριν τη χθεσινή επικοινωνία, κρίσιμες άλλες πτυχές της σύμβασης δεν είχαν οριστικοποιηθεί και συμφωνήθηκαν στη διάρκεια της επικοινωνίας των δύο ανδρών. Πλέον η διαπραγμάτευση που ξεκίνησε στις 28 Ιουνίου είχε οδηγηθεί στο τέλος της και η συμφωνία αποτελούσε γεγονός.
Ποια ήταν τα σημεία κλειδιά;
Το πρώτο σημαντικό κομμάτι της διαπραγμάτευσης αφορούσε στην τιμή: η πολιτική διαπραγμάτευση και η πρωτοβουλία Α. Σαμαρά να θέσει το θέμα της τιμής του αερίου στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, φέρεται να έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. Μέχρι τότε η τιμή που προσέφεραν οι Ρώσοι δεν είχε πέσει κάτω από τα 400 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα. Πλέον το τιμολόγιο που προσφέρεται (φόρμουλα υπολογισμού της τιμής σε συνάρτηση με την τιμή του πετρελαίου) δίνει τιμή που στο ανώτατο επίπεδο βρίσκεται 1 – 2 δολάρια κάτω από τα 400 δολάρια.
Ωστόσο εικάζεται ότι μέσα στο 2014, με τη μείωση της τιμής του πετρελαίου, θα υπάρξει περαιτέρω υποχώρηση από τα τρέχοντα επίπεδα, με το κατώτατο εύρος της τιμής διακύμανσης να υπολογίζεται ότι μπορεί να φτάσει έως τα 393 -394 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα. Πρακτικά δηλαδή με η πολιτική παρέμβαση Σαμαρά έφερε μια έκπτωση της τάξης των 6 – 7 δολαρίων ανά χίλια κυβικά μέτρα.
Το δεύτερο κομμάτι αφορούσε στη ρήτρα take or pay και το χειρίστηκε ο αρμόδιος υφυπουργός Α. Παπαγεωργίου. Μέχρι σήμερα οι υποχρεωτικές ποσότητες που αγόραζε η ΔΕΠΑ έφταναν τα 2,4 δισ. κυβικά μέτρα και κάτω από τον όγκο αυτό, γινόταν η ενεργοποίηση της ρήτρας take or pay (δηλαδή το αέριο πληρωνόταν ανεξαρτήτως εάν είχε καταναλωθεί ή όχι). Με τη νέα συμφωνία το takeorpay ενεργοποιείται πολύ χαμηλότερα λίγο πάνω από τα επίπεδα των 2 δισ. κυβικών μέτρων.
Το τρίτο κομμάτι της συμφωνίας αφορά στη δυνατότητα αναθεώρησης σε δύο χρόνια από την υπογραφή της συμφωνίας. Η ελληνική πλευρά (επίσης το θέμα χειρίστηκε ο Α. Παπαγεωργίου) θεωρούσε εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει σε σύντομο χρονικό διάστημα αυτή η δυνατότητα, αφού εκτιμάται ότι στο διάστημα των δύο ετών θα έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία Gazprom–Commissionστο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται για κατάχρηση μονοπωλιακής θέσης από τη ρωσική εταιρεία. Έτσι εάν προκύψουν νέα δεδομένα για τις ευρωπαϊκές συμβάσεις αερίου, τότε η ελληνική πλευρά θα μπορεί να ζητήσει αυτές να ενσωματωθούν και στην ελληνική σύμβαση το 2016.
Η αναδρομικότητα, για την οποία δεν υπήρξε επέκταση μεταφράζεται σε ένα ποσό της τάξης των 75 έως 95 εκατ. ευρώ, το οποίο θα κατευθυνθεί σε σημαντικό ποσοστό στους ηλεκτροπαραγωγούς που είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές αερίου ενώ το υπόλοιπο ποσό θα πάει στη βιομηχανία και τις ΕΠΑ (τελικοί καταναλωτές).
Μια ακόμη παράμετρος της συμφωνίας αφορά στην αφαίρεση του λεγόμενου ”destination clause”. Έτσι πλέον η ΔΕΠΑ μπορεί να διαθέτει και εκτός ελληνικής αγοράς τις ποσότητες τις οποίες αγοράζει από τη ΔΕΠΑ.
Αντιδράσεις
Κύκλοι της βιομηχανίας υπολόγιζαν ότι η συμφωνία που επετεύχθη οδηγεί σε μια μείωση της τάξης των 5 ευρώ ανά μεγαβατώρα στο τιμολόγιο της βιομηχανίας ή αλλιώς για τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς καταναλωτές έρχεται μια μείωση που μεταφράζεται ανάλογα με την κατανάλωση αερίου από μερικές εκατοντάδες χιλιάδες έως μερικά εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η ισχύς της αναδρομικότητας θεωρείται ότι δεν είναι ικανοποιητική. Παρά τη μείωση που θεωρείται καλή, κύκλοι της βιομηχανίας εντοπίζουν πάντως ότι υπάρχουν ακόμη ανοιχτά ζητήματα σε σχέση με το κόστος του φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Τα θέματα αυτά σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους είναι δύο: πρώτον το μεγάλο περιθώριο κέρδους της ΔΕΠΑ για τους βιομηχανικούς πελάτες, το οποίο πρέπει να εξομοιωθεί με το περιθώριο των ηλεκτροπαραγωγών.
Και δεύτερον η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, που σήμερα αντιστοιχεί σε 70 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα, όταν ο κατώτατος συντελεστής στην ΕΕ είναι στα 7 ευρώ ανά χίλια κυβικά μέτρα. Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι το θέμα της υψηλής φορολογίας του αερίου στην Ελλάδα είχε τεθεί στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, από την πλευρά των Ρώσων και είχε αποτελέσει «αγκάθι» στην προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να επιτύχει μια πιο ανταγωνιστική τιμή.
Του Χάρη Φλουδόπουλου
Πηγή: capital.gr
