Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο που αναφερόταν σε μια από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και με μεγάλη μου λύπη διαπίστωσα πως αυτή η επίπτωση είναι η χειρότερη από όλες, για να μην αναγκαστώ να την χαρακτηρίσω η έσχατη.

Μιλάω φυσικά για την απόγνωση που φέρνει την πράξη «αυτοκτονίας» και τα τελευταία 2 χρόνια έχει κατακλίσει το ελληνικό γίγνεσθαι. Συνήθως αφορά ηλικίες 45 με 65 χρονών και οφείλεται κυρίως σε οικονομικά προβλήματα. Δεν θα αναφερθώ καθόλου στα ποσοστά αυτοκτονίας που αφορούν ερωτικές απογοητεύσεις και άλλα παρόμοια προβλήματα, θα εστιάσω κατεξοχήν στο πρόβλημα της αυτοχειρίας από παράγοντες οικονομικής τελμάτωσης.

Θα αναρωτηθείτε πολλοί πόσο εύκολο είναι να πάρεις το όπλο και να αφαιρέσεις τη ζωή σου ή να πέσεις από ένα μπαλκόνι και να σκοτωθείς, θα σας πω αν και μη ειδική ότι είναι από πολύ εύκολο έως πολύ δύσκολο. Η ισορροπία όπως θέλουν να εκφράζουν οι ψυχολόγοι τη σωστή κατάσταση στην οποία θα πρέπει να βρίσκεται η ψυχολογία του κάθε ανθρώπου είναι κάτι σχετικό, το οποίο ανά πάσα στιγμή μπορεί να αποσταθεροποιηθεί και να οδηγήσει σε διάφορες καταστάσεις από ήπιες έως και ακραίες. Μια μορφή λοιπόν, ακραίας κατάστασης είναι αυτή της αυτοκαταστροφής, στην οποία και εντάσσεται η περίπτωση της αυτοχειρίας.

Στη περίπτωση του σήμερα η οικονομική κρίση ήταν με μαθηματική ακρίβεια ένα γεγονός που θα οδηγούσε αρκετό κόσμο σε αυτή την κατάσταση, διαμορφώνοντας τη σκέψη «είναι η μόνη μου λύση για να σωθώ». Αναμφισβήτητα, η αυτοκτονία για όσους την πράττουν αποτελεί μια πράξη η οποία θα δώσει λύση στο αδιέξοδο τους. Κατά τη γνώμη μου, η πράξη καθ’ αυτή είναι υπερβολική και δεν αποτελεί λύση, όσο και αν η κατάσταση να έχει τελματώσει και μην υπάρχει κανένα περιθώριο επιλογών, η λύση δεν είναι ο θάνατος. Πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό της εξάρθρωσης σπείρας τοκογλυφίας, η οποία οδήγησε ένα από τα θύματα στην αποτρόπαια πράξη αυτοθυσίας, αφαιρώντας την ίδια του τη ζωή, ένα πολύτιμο αγαθό το οποίο του προσφέρθηκε απλόχερα χωρίς ανταλλάγματα και εξαιτίας κάποιων «διεφθαρμένων» το αποποιήθηκε και το στερήθηκε και κατ’ επέκταση τον στέρησε και από την οικογένεια του. Το συγκεκριμένο περιστατικό σαφώς αφορούσε οικονομικά μπλεξίματα και αποτελεί απτό παράδειγμα όπου το θύμα έχασε την ψυχραιμία του, έφτασε σε κατάσταση πανικού (μάλλον) και μη έχοντας άλλη λύση και άλλες επιλογές θεώρησε σωστό να δώσει ένα τέλος στο μαρτύριο του.

Έκτος όμως από τους ανθρώπους που εντάσσονται στην κατηγορία «αυτοκτονώ γιατί με απειλούν, γιατί έχω οικονομικά μπερδέματα», υπάρχει μια άλλη κάστα ανθρώπων οι οποίοι τελματώνουν διότι είτε δεν έχουν δουλειά (βλ. νέους άνεργους) είτε η απόλυση από τη δουλειά τους είναι κάτι που θεωρούν ότι δεν ξεπερνίεται αλλιώς. Ας υποθέσουμε ότι ένας πατέρας με 2 παιδιά (να μη βάλω παρά πάνω),με γυναίκα άνεργη, μη έχοντας οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο απολύεται, τι σας κάνει να πιστεύεται ότι τα λεφτά από το ταμείο ανεργίας θα καλύψουν τις ανάγκες αυτής της οικογένειας, θα πει κάποιος τι κλασσική και απαράδεκτη ατάκα «τι τα έκανε τα παιδιά αν δεν μπορούσε να τα αναθρέψει;» και σας ρωτώ αυτό είναι το θέμα τα παιδιά (;) ή το απαράδεκτο σύστημα το οποίο όχι απλά αρνείται να σε βοηθήσει αλλά για την ακρίβεια σε σπρώχνει στην αυτοκτονία;

Κλείνοντας, απλά θα σας αναφέρω τον αριθμό των αυτοκτονιών στην Ελλάδα βάση της ΕΛΣΤΑΤ, το οποίο από το 2009 μέχρι το 2011 ανέρχεται σε περίπου 1.800 περιπτώσεις, με το μεγαλύτερο ποσοστό να είναι άνδρες και ένα μικρότερο γυναίκες. Έστω ότι από αυτές τις περιπτώσεις οι μισές αφορούν άλλους λόγους μη οικονομικούς, το ίδιο τραγικό δεν είναι αν οι αυτοκτονίες λόγω της κρίσης είναι οι άλλες μισές; Απο ότι φαίνεται, λοιπόν έκαναν την αυτοκτονία να μοιάζει τελικά σαν τη μόνη διέξοδο να γλυτώσει κανείς από τον πόνο της ανέχειας, της κοινωνικής υποβάθμισης, της αυτουποτίμησης, της απειλής και της αδυναμίας να βρεθούν διέξοδοι. Κατ’ εμέ βέβαια η αυτοκτονία δεν είναι λύση αλλά αδιέξοδο….

της Λένας Μαρκογιαννάκη